Vrouwelijke genitale verminkingen: medische juridische aspecten – informatieplicht, toestemming van de rechthebbende en certificeringen

INLEIDING 1 .

Naar schatting zijn er meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen onderworpen aan VGV in de dertig landen van Afrika, Azië en het Midden-Oosten waar dergelijke praktijken het meest voorkomen, waarbij adolescente meisjes de meest getroffen bevolking vertegenwoordigen. Op internationaal niveau is VGV het onderwerp geweest van meerdere verdragen gericht op het elimineren van deze praktijk, die als een ernstige schending van de grondrechten van vrouwen wordt beschouwd, met de daaruit voortvloeiende goedkeuring op nationaal niveau van maatregelen die op deze richting zijn gericht. De groeiende migratiestromen uit landen waar dergelijke praktijken nog steeds wijdverspreid zijn, maken VGV tot een realiteit waarmee zelfs gezondheidswerkers moeten omgaan in het licht van de huidige internationale en nationale wetgeving, met zijn belangrijke gevolgen zowel in het strafrecht als in het burgerlijk recht.

WETTELIJKE REFERENTIES 2 3 4 5 6 7

Italië is een ondertekenend land van een reeks internationale verdragen die bedoeld zijn om VGV uit te bannen, waaronder de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948), het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (1979), het Verdrag inzake de rechten van het kind (1990), de Verklaring inzake geweld tegen vrouwen (1993), die een bijzondere verwijzing naar VGV bevat, het Verdrag van Istanbul van 2011, waarin “geweld tegen vrouwen wordt erkend als een vorm van schending van de mensenrechten en discriminatie”.

Volgens artikel 32 van de Grondwet “beschermt de Republiek de gezondheid als een fundamenteel recht van het individu en in het belang van de gemeenschap. Niemand kan worden gedwongen tot een bepaalde gezondheidsbehandeling, behalve door de wet. De wet mag in geen geval de grenzen overschrijden die worden opgelegd door respect voor de menselijke persoon”.

Dit artikel wordt in herinnering gebracht door artikel 5 van het Burgerlijk Wetboek, dat de handelingen regelt van het afvoeren van iemands lichaam, die verboden zijn “wanneer ze een permanente afname van de fysieke integriteit veroorzaken of wanneer ze in strijd zijn met de wet, de openbare orde of de goede zeden”.

De wet van 9 januari 2006 n. 7 en art. 583-bis van het Wetboek van Strafrecht

Vóór de uitgifte van de c.d. Consolo-wet kon VGV worden ingedeeld bij de opzettelijke letsels op grond van de artikelen 582 en 583 van het Wetboek van Strafrecht; deze werden daarom gestraft als ernstig of zeer ernstig lichamelijk letsel, in relatie tot het type wijziging dat bij de vrouw werd aangebracht en de gevolgen die haar werden toegebracht.

Met de afkondiging van de wet van 9 januari 2006 n. 7 werden gedicteerd “de nodige maatregelen om de praktijken van vrouwelijke genitale verminking te voorkomen en te onderdrukken als schendingen van de fundamentele rechten op de integriteit van de persoon en op de gezondheid van vrouwen en meisjes” (art. 1). Deze bepaling kenmerkt zich door haar tweeledige karakter: enerzijds als repressieve maatregel van geweld tegen de mensenrechten van iedere vrouw en anderzijds als informatie-preventief instrument.

Het meest relevante onderdeel van de wetgevende interventie bestaat uit bepalingen van strafrechtelijke aard. In feite zijn met artikel 583-bis twee nieuwe soorten criminaliteit geïntroduceerd: het misdrijf van verminking (C1) en het misdrijf van verwonding (zonder verminking) van vrouwelijke geslachtsorganen (C2), onder voorbehoud van verificatie van “daadwerkelijke activering van een morbide proces, waardoor de functionaliteit van de betrokken organen aanzienlijk wordt verminderd”. Opgemerkt moet worden dat volgens de wet het gedrag dat de onwettige handeling veroorzaakt zowel actief als nalatig kan zijn, daarom is er sprake van een misdrijf, niet alleen wanneer de ouder genitale verminking aan de dochter oplegt, maar ook wanneer hij/zij niet verhindert dat deze praktijk wordt uitgevoerd door de echtgenoot of door anderen.

Het artikel stelt duidelijk dat: “wie, bij gebrek aan therapeutische behoeften, verminking van de vrouwelijke geslachtsorganen beoefent, wordt gestraft met een gevangenisstraf van vier tot twaalf jaar”. De verminkingen van de vrouwelijke geslachtsorganen waarnaar het Wetboek van Strafrecht verwijst, zijn: clitoridectomie, excisie, infibulatie, elke andere praktijk die effecten van hetzelfde type meldt. Er wordt ook gespecificeerd dat degene die, bij gebrek aan therapeutische behoeften, andere laesies aan de vrouwelijke geslachtsorganen veroorzaakt dan hierboven aangegeven met als doel de seksuele functies te schaden, waardoor een ziekte in het lichaam of de geest wordt veroorzaakt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van drie tot zeven jaar. De boete zal zwaarder zijn als VGV werd beoefend op een minderjarige of met winstoogmerk.

de tralies. 172/2012, ter uitvoering van het Verdrag van Lanzarote ondertekend door Italië op 25 oktober 2007, werd de bepaling van de bijkomende straf van verbeurdverklaring van de uitoefening van het ouderlijk gezag opgenomen in artikel 583-bis van het Wetboek van Strafrecht. Deze verbeurdverklaring wordt geregeld door de artikelen 330 van het Burgerlijk Wetboek (gedraging die objectieve schade toebrengt aan kinderen) en 333 van het Burgerlijk Wetboek (gedraging die geen aanleiding geeft tot de verbeurdverklaring voorzien in artikel 330, maar in ieder geval nadelig is voor het kind waarvoor de rechter de passende maatregelen kan nemen en de verwijdering van één of beide ouders uit de gezinswoning kan bevelen) . In 2018 heeft de rechtbank van Turijn zich met deze bepalingen uitgesproken over een geval van VGV.

Er moet worden gespecificeerd dat de bepalingen van deze wet geldig zijn, zelfs als VGV in het buitenland wordt uitgevoerd, zowel door een Italiaanse burger als door een buitenlandse burger die in Italië woont. De wet voorziet ook in een bijkomende straf voor degenen die een gezondheidsberoep uitoefenen (artsen, verloskundigen, verpleegkundigen), als ze veroordeeld zijn voor een van deze misdaden, of de diskwalificatie van het beroep van drie tot tien jaar. Gezien het verbod zijn mutilatieve medisch-chirurgische ingrepen toegestaan, gerechtvaardigd door de noodzaak om de pathologie van een patiënt te behandelen.

Binnen de reikwijdte van de wet zijn herfibulerende gevallen ook ongeoorloofd, in gevallen waarin de chirurg (waarbij de hechting om therapeutische redenen is verwijderd) door familieleden of door de vrouw wordt verzocht om herbevestiging van de vagina uit te voeren.

Bovendien verbiedt de code voor medische ethiek ten slotte, in artikel 52, de arts expliciet elke vorm van samenwerking, deelname of eenvoudige aanwezigheid bij de uitvoering van folteringen, of wrede, onmenselijke of vernederende behandelingen en sluit uitdrukkelijk elke vorm van seksuele verminking van vrouwen uit.

Wettelijke verplichtingen

Met betrekking tot het bovenstaande moeten beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden voor de wet, zowel met betrekking tot de legitimiteit van hun gedrag als met betrekking tot hun plicht om de AG te informeren.

OPENBAARMAKINGSPLICHT

Vallend binnen het geval bedoeld in C1 en 2 van art. 583 bis van het Wetboek van Strafrecht bij misdrijven die ambtshalve kunnen worden vervolgd, is voor de Zorgverlener de Meldplicht bij de Justitiële Autoriteit van kracht.

Deze informatieplicht moet in overeenstemming met de wet op verschillende manieren worden vervuld, afhankelijk van de kwalificatie van de Exploitant in het specifieke geval.

De misdrijven die ambtshalve kunnen worden vervolgd, zijn over het algemeen die tegen het leven, tegen de individuele veiligheid (ernstige verwondingen, privégeweld, ontvoering), tegen de openbare veiligheid, seksueel, abortus (buiten wat is bepaald in Wet 194/78), van knoeien met een lijk, tegen de individuele vrijheid en tegen het gezin (mishandeling, achterlating van minderjarigen of onbekwamen).

Op grond van art. 331 c.p.p. hebben ambtenaren en ambtenaren die in de uitoefening of vanwege hun taken of dienst nieuws hebben over een feit dat een misdrijf kan vormen dat ambtshalve kan worden vervolgd, de verplichting om dit te melden. De zekerheid van het misdrijf is dus niet nodig maar het loutere vermoeden dat het heeft plaatsgevonden is voldoende.

Degenen die een publieke functie uitoefenen (activiteit uitgevoerd door een persoon niet in zijn eigen belang, maar in het belang van de gemeenschap), wetgevend, gerechtelijk of administratief, gekenmerkt door gezaghebbende of certificeringsbevoegdheden, beschikken over de kwalificatie van Public Officials (PU), op grond van artikel 357 van het Wetboek van Strafrecht. Dit is een uiting van de wil van het openbaar bestuur. Onder de figuren die deze kwalificatie hebben, zijn de medisch directeur van een openbaar ziekenhuis, ziekenhuisartsen in de uitoefening van gezaghebbende bevoegdheden (in andere gevallen bekleden zij de functie van ambtenaren), de huisarts, het hoofd van een verbonden laboratorium, de arts die werkt in een privéverpleeghuis dat is aangesloten bij de NHS. Op grond van artikel 358 van het Wetboek van Strafrecht bekleden degenen die een openbare activiteit uitoefenen, verstrekt in welke hoedanigheid dan ook en bestuurd in dezelfde vorm als een openbare functie, de functie van Public Representatives Service (IPS). Ze hebben echter niet de typische bevoegdheden van overheidsfunctionarissen, d.w.z. gezaghebbende of certificerende bevoegdheden.

Op grond van de artikelen 331 en 332 van het Wetboek van Strafvordering moet de klacht de uiteenzetting bevatten van de essentiële elementen van het feit, de reeds bekende bewijsbronnen en de dag van de verwerving van het nieuws. De klacht moet onverwijld schriftelijk worden ingediend en toegezonden aan het Openbaar Ministerie of aan een Openbaar Ministerie, ook wanneer de dader niet bekend is. Ingeval meerdere personen verplicht zijn hetzelfde feit te melden, kan één akte worden opgemaakt en ondertekend door alle verplichten.

Volgens artikel 334 c.p.p. (Rapport) en artikel 365 van het Wetboek van Strafrecht (weglating van aangifte) heeft de exploitant van een gezondheidsberoep (EPS) die zijn hulp heeft verleend of opereert in gevallen die de kenmerken kunnen vertonen van een misdrijf dat ambtshalve kan worden vervolgd, de meldplicht, een mogelijkheid die concreet moet zijn. De gezondheidsberoepen in het Italiaanse rechtssysteem zijn al die beroepen waarvan de exploitanten, op grond van een door de Italiaanse Republiek afgegeven/erkende kwalificerende titel, werkzaam zijn op het gebied van de gezondheid (apotheker op grond van wetsbesluit 258/1991; chirurg op grond van wetsbesluit 368/1999; tandheelkunde-tra ex l.409/1985; dierenarts ex l. 750/1984; psycholoog ex l. 56/1989).

Er zijn ook verpleegkundige gezondheidsberoepen ex l. 905/1980 en verloskundigen ex l. 296/1985, evenals pediatrisch verpleegkundige ex dl. 70/1997; hieraan worden de revalidatiegezondheidsberoepen toegevoegd, evenals de technisch-gezondheidsberoepen (van het technisch-diagnostische en technisch-hulpverleningsgebied).

Op grond van voornoemd art. 334 c.p.p. moet het rapport de vermelding bevatten van de persoon aan wie bijstand werd verleend, de plaats, het tijdstip en de omstandigheden van de interventie, evenals informatie over het feit, de middelen waarmee het werd gepleegd en de gevolgen die het heeft veroorzaakt of kan veroorzaken. Het moet binnen achtenveertig uur of, indien er gevaar dreigt in de vertraging, onmiddellijk schriftelijk aan de rechterlijke instantie worden toegezonden. Evenals bij het proces-verbaal kan, zelfs indien meerdere personen verplicht zijn een proces-verbaal op te maken voor hetzelfde feit, één akte worden opgemaakt en ondertekend door alle verplichten. Net als de bepalingen voor het rapport wordt het weglaten of uitstellen van het rapport gesanctioneerd, maar in tegenstelling tot het rapport zijn er vrijstellingen van de meldingsplicht (art. 365 van het Wetboek van Strafrecht): wanneer de presentatie de geassisteerde persoon zou blootstellen aan een strafrechtelijke procedure (prioriteit van het recht op gezondheid); als de arts heeft nagelaten een rapport in te dienen vanwege de noodzaak om zichzelf of een naaste te redden van een ernstige en onvermijdelijke aantasting van de vrijheid of eer (artikel 384 van het Wetboek van Strafrecht).

Samengevat hebben de substantiële verschillen tussen de twee hierboven beschreven gevallen betrekking op de kwalificatie van de aan verplichtingen onderworpen proefpersoon wanneer hij zich bewust wordt van het feit (PU/IPS versus EPS), de manieren waarop hij zich bewust wordt van het feit (nieuws versus pre-stare assistentie /werk), de timing waarmee aan de verplichting moet worden voldaan (zonder vertraging vs. < 48 uur/onmiddellijk), de zekerheid van het optreden van een gebeurtenis die kan worden geconfigureerd als een misdrijf dat ambtshalve kan worden vervolgd (verdachte versus concrete mogelijkheid) en, ten slotte , de aanwezigheid van eventuele vrijstellingen (alleen bedoeld voor het rapport).

De belangrijkste verschillen tussen de klacht en het rapport zijn samengevat in tabel 1.

Tabel 1 Belangrijkste verschillen tussen de klacht en het rapport

Sinds VGV, zoals vermeld, volgens de bepalingen van artikel 583-bis van het Wetboek van Strafrecht C1 en C2, soorten misdrijven die ambtshalve kunnen worden vervolgd, is de informatieplicht van kracht voor de Zorgverlener, volgens de hierboven gespecificeerde methoden. De verhouding van het rapport ligt niet alleen in de vervolging van het reeds gepleegde misdrijf, maar ook in een preventieperspectief, zowel om de huidige potentiële slachtoffers als toekomstige generaties te beschermen. Deze nakoming, hoe bindend ook, moet door de Zorgverlener zoveel mogelijk worden uitgevoerd in samenwerking met de bijgestaanen, eventueel met de steun van Culturele Mediators en Sociale Diensten, teneinde het risico te minimaliseren dat zij om familiale en sociaal-culturele redenen uit het netwerk wordt verwijderd.

HET PROBLEEM VAN DE TOESTEMMING 2 8 9

Niet onbelangrijk zijn de problemen met betrekking tot toestemming (d.w.z. het vermogen van de individuele eigenaar van het beschermde eigendom tot zelfbeschikking en vrije keuze) voor deze praktijk, rekening houdend met de mogelijkheid, verre van zeldzaam, dat het het slachtoffer zelf is dat vraagt om te worden onderworpen aan een cultureel gedeelde en sociaal opgelegde praktijk. Men kan het intrinsiek vinden aan de eigen culturele identiteit en dus belangrijk voor het behouden van de eigen tradities.

Daarnaast kan een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg worden verplicht om VGV uit te voeren bij een minderjarige of een gehandicapte persoon.

Geïnformeerde toestemming wordt voor het eerst in Italië gedefinieerd en gereguleerd door wet 219/17 met daarin “Bepalingen inzake geïnformeerde toestemming en voorafgaande behandeling” – ook bekend als de wet inzake biotestament. De wet is gestructureerd in twee delen: het eerste (artikelen 1, 2 en 3) gaat over informed consent, de tweede (art. 4) met wilsbeschikkingen (de zogenaamde dat, voorzieningen voor voorafgaande behandeling) en planning van gedeelde zorg (art. 5).

Geïnformeerde toestemming vertegenwoordigt het zeer persoonlijke recht van de patiënt op zelfbeschikking, dat de vorm aanneemt van de faculteit om vrij en in volledig bewustzijn te kiezen tussen de verschillende therapeutische behandelingsopties, evenals dat van het weigeren van de behandeling en het bewust beslissen om de lopende therapie te onderbreken.

De keuze volgt op de presentatie van een specifieke reeks informatie, voor hem begrijpelijk gemaakt door de arts of het medische team.

Iedereen die rechtstreeks betrokken is bij een medische handeling, indien meerderjarig, bewust en capabel, moet zijn toestemming geven aan het gezondheidspersoneel, zodat ze legitiem kunnen handelen.

Aangezien het een vrije en bewuste manifestatie van wil is, zijn sommige proefpersonen mogelijk niet in staat om aan deze vereisten te voldoen. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen minderjarigen, verhinderden en arbeidsongeschikten, over het algemeen spreken we van arbeidsongeschikte patiënten. De onbekwame patiënt “moet informatie ontvangen over de keuzes met betrekking tot zijn gezondheid op een manier die in overeenstemming is met zijn vermogen om in staat te worden gesteld zijn wil te uiten”, zoals vermeld in art. 3 lid 1 van wet 219 van 22 december 2017. In dergelijke gevallen wordt de toestemming gegeven door de begeleider of door dezelfde persoon met een handicap.

Geïnformeerde toestemming wordt gebruikt om een bepaalde gezondheidshandeling rechtmatig te maken, bij gebreke waarvan het misdrijf opnieuw wordt gepleegd.

In het geval van VGV worden we geconfronteerd met een handeling die geen therapeutische waarde heeft (waar de geassisteerde al dan niet zijn/haar toestemming voor kan geven), aangezien dit, met name wat betreft de bepalingen van C1, acties zijn die gericht zijn op het produceren van een handicap van de psychofysieke integriteit van de persoon en als zodanig strafbaar zijn volgens de wet.

Daarom specifiek, in aanvulling op het Strafrecht en het Deontologisch Wetboek (art. 52), de bepalingen van art. 5 c.c. (“Handelingen van verwijdering van iemands lichaam”, die verboden zijn wanneer ze een permanente afname van de fysieke integriteit veroorzaken, of wanneer ze anderszins in strijd zijn met de wet, de openbare orde of de goede zeden), behalve in gevallen waarin uitdrukkelijk is voorzien door de wet (L. 458/67: levende niertransplantatie; L. 164/82: rectificatie en toekenning van geslacht; L. 107/90: bloedtransfusies; L. 30/93: bemonstering en transplantatie van hoornvliezen; L. 91/99: verwijdering en transplantatie van organen en weefsels; Wet 483/99: gedeeltelijke levertransplantatie).

Kan de vrouw (of de voogd in het geval van minderjarigen of gehandicapten) daarom geldige toestemming geven voor deze procedures? Zijn zij specifiek de houders van het bestaande recht?

Met betrekking tot C1 van artikel 583-bis van het Wetboek van Strafrecht, aangezien deze praktijken altijd resulteren in een permanente afname van de psychofysische integriteit (een recht dat grondwettelijk wordt gewaarborgd door artikel 32), kunnen zij deze toestemming in feite niet tot uitdrukking brengen.

Met betrekking tot het letseldelict waarnaar in C2 wordt verwezen, lijdt het geen twijfel dat sommige vormen van VGV (bijv. praktijken waarbij sprake is van piercing, perforatie, incisie van de clitoris en schaamlippen) niet noodzakelijkerwijs een permanente afname van de psychofysische integriteit veroorzaken die indien nodig moet worden gedocumenteerd. Daarom is het in dit geval mogelijk om toestemming te geven voor deze praktijken op grond van Wet 219/17, en hier kan de vrouw bijvoorbeeld wettelijk verzoeken om een genitale piercing op haar aan te brengen.

Wat betreft de discriminerende factor bedoeld in art. 51 van het Wetboek van Strafrecht, zou het recht waarnaar verwezen wordt kunnen bestaan in het recht op godsdienstvrijheid, of in dat voortvloeiend uit gewoonte, of voorzien door een buitenlandse wet. Opgemerkt moet echter worden dat geen enkele religieuze denominatie verplicht VGV voorschrijft en, zelfs als dit het geval zou zijn, kan de uitoefening van de vrijheid van godsdienst niet leiden tot de schending van hogere grondwettelijke rechten, zoals persoonlijke waardigheid (artikelen 2 en 3 Const.), lichamelijke integriteit en psychoseksuele gezondheid (artikel 32 Const.); daarom kan in het geval van VGV zelfs de disclaimer op grond van artikel 51 Wetboek van Strafrecht niet worden geschonden.

Houd er tot slot rekening mee dat Wet 219/17 in art. 1 lid 6 specifiek bepaalt dat de patiënt geen gezondheidsbehandelingen kan eisen die in strijd zijn met de wet, de beroepsethiek of goede klinische-hulppraktijken en dat de arts, in het licht van dergelijke verzoeken, geen professionele verplichtingen heeft.

Wat defibulatie betreft, integreert het echter niet het misdrijf dat is uiteengezet in art. 583-bis van het wetboek van strafrecht, aangezien het verband houdt met een therapeutische behoefte, gericht op het herstellen van een ernstige schending van de fysieke integriteit van de vrouw en van haar recht op gezondheid. Net als andere medische handelingen vereist het altijd de verwerving van een geldige geïnformeerde toestemming, ook met de hulp van een culturele bemiddelaar waar er behoefte aan is. In het geval van minderjarigen moeten de personen die de ouderlijke verantwoordelijkheid uitoefenen bij het besluitvormingsproces worden betrokken, rekening houdend met het feit dat het onderwerp van bescherming in ieder geval het recht van de minderjarige is om een ernstige schending van haar fysieke integriteit en haar recht op gezondheid te zien. Dit moet in overeenstemming zijn met de bepalingen van art. 3 van voornoemde wet 219/17 alsook in het geval van de meerderjarige en onbekwame proefpersoon.

INTERNATIONALE BESCHERMING 9 – 31

Een persoon die het risico loopt te worden onderworpen aan vrouwelijke genitale verminking (VGV) kan de Italiaanse staat vragen om erkenning van internationale bescherming, een reeks grondrechten die door Italië worden erkend voor vluchtelingen.

Vluchtelingen zijn mensen die een gegronde angst hebben om in hun land te worden vervolgd om redenen van ras, religie, nationaliteit, politieke overtuiging, behorend tot een bepaalde sociale groep en die geen bescherming kunnen krijgen van hun land van herkomst. Vanuit dit oogpunt wordt VGV beschouwd als vervolging die recht geeft op de status van vluchteling. Deze voorwaarde voorziet in feite in het ontvangen van internationale bescherming en in de eerste plaats in het garanderen van het recht om niet gerepatrieerd te worden en in Italië te verblijven.

Asielaanvragen om redenen van VGV kunnen vallen onder wetsbesluit 251/2007 art. 7 en 8, die fysiek of psychologisch geweld of handelingen die specifiek gericht zijn tegen een specifiek geslacht of tegen kinderen als relevant beschouwen voor het verlenen van de vluchtelingenstatus. Op basis van de beginselen die zijn uiteengezet in het Verdrag van Genève van 1951, vormen deze gewelddaden een ernstige schending van de fundamentele mensenrechten. Desalniettemin kan zelfs als je jezelf hebt verwijderd of je dochter van dergelijke praktijken hebt verwijderd, worden overwogen om asielaanvragen in te dienen, wat mogelijk een vervolging van politieke aard inhoudt in landen waar VGV een praktijk vertegenwoordigt die sterk geworteld is in de religieuze politieke orde. Deze reden van vervolging is specifiek voorzien in voornoemd Wetsbesluit. Hetzelfde geldt voor degenen die al VGV hebben ondergaan, aangezien zij de gerechtvaardigde en gegronde angst voor toekomstige vervolging kunnen hebben en hetzelfde in verschillende vormen kan worden herhaald en/of opnieuw kan worden toegebracht. De wet omvat in feite zowel hypothesen van vroegere als toekomstige vervolgingen (artikelen 2, 3 en 4). De opname van VGV als een van de redenen voor het accepteren van asielaanvragen is ook herhaald in de context van het recht van de Europese Unie en door de UNHCR. Op dit punt moet worden opgemerkt dat al in de jaren negentig de jurisprudentie van verschillende Europese landen, zoals Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Oostenrijk, Duitsland, België en Spanje, en niet-Europese landen, zoals Canada, de Verenigde Staten en Australië , VGV als voorwaarde voor de erkenning van de vluchtelingenstatus identificeerden.

In 2016 registreerde Italië een toename van migratiestromen, vooral uit landen met een risico op VGV, geschat op ongeveer 181.500 mensen, met een parallelle toename van het aantal asielaanvragen, waarvoor het het derde EU-land was met 123.000 vragen. Hoewel het exacte aantal vrouwen dat asiel aanvraagt om redenen die verband houden met VGV en die het om deze reden verkrijgen niet bekend is, maken deze gegevens het waarschijnlijk dat er in deze populatie een hoog percentage vrouwen is dat VGV heeft geleden of dreigt te lijden, overwegingen versterkt door het bewijs van het hoge aantal vrouwelijke asielzoekers uit landen waar de praktijk van VGV nog steeds wijdverbreid is: hoge aantallen zowel in absolute termen, zoals in het geval van Nigeria en Eritrea (die een incidentie van VGV hadden van respectievelijk 27% en 89%), als relatieve termen, zoals in het geval van Somalië waar de incidentie van VGV gelijk was aan 98% (Fig.1). Naar schatting zijn er in Italië tussen de 60.000 en 81.000 vrouwen die in de kindertijd aan een vorm van VGV zijn onderworpen.

Figuur 1: VGV per land onder vrouwen van 15-49 jaar 31

De bewijslast ligt bij de aanvrager en het volstaat om de geloofwaardigheid van de feiten zelfs indirect te bewijzen (C.C. zinnen n. 18353/06, 10177/11 en 6880/11).

Wat betreft de beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg (voornamelijk specialisten in gynaecologie en verloskunde en forensische geneeskunde), kan hij worden verplicht om het bestaan van de verminking, de typologie en de omvang ervan te certificeren om de aanvraag correct te verwerken.

SCHADEVERGOEDING 9 32 – 36

In het burgerlijk recht roept de bescherming van slachtoffers van VGV de vraag op naar de mogelijkheid van vergoeding van de biologische schade die zij door dergelijke praktijken hebben geleden.

Dit kan niet los worden gezien van een medisch-juridische beoordeling die niet alleen betrekking heeft op de beoordeling van het bestaan van een juridisch relevant causaal verband tussen voornoemde praktijken en het restletsel op psychosomatisch niveau, maar vooral op de vergankelijkheid of bestendigheid van de uitkomsten zelf. Verder is het raadzaam om het bestaan van invaliderende uitkomsten niet alleen vanuit een fysiek oogpunt te beschouwen, maar ook vanuit een psychisch oogpunt, omdat deze praktijken worden erkend als zeer effectief in termen van psychotraumatische uitkomsten. De gevolgen voor het functioneren van het slachtoffer zijn zo groot dat ze een kader van Posttraumatische Stressstoornis kunnen configureren. Een voorbeeld wordt gegeven van een veroordeling tot schadevergoeding in een zaak van VGV uitgevaardigd door het Hof van Beroep van Turijn op 26.02.2020 en vervolgens bevestigd in Cassatie in 2021.

Na de schade te hebben begrepen als “de schade aan de psychofysische integriteit van de persoon, die vatbaar is voor medisch-juridische beoordeling, die vergoedbaar is ongeacht de impact ervan op de inkomstenproducerende capaciteit van de benadeelde partij” (art. 5 paragraaf 3, Wet 57/01 ), moet de medisch-juridische beoordeling worden uitgevoerd. Het gebeurt mogelijk in collegiale actie met een specialist van verdienste in gevallen die de profielen van medische professionele verantwoordelijkheid presenteren zoals bepaald in wet 24/17, en het zal het bestaan van de stoornis, de omvang ervan en eventuele functionele gevolgen voor de psychofysieke gezondheid van de patiënt moeten verifiëren.

CONCLUSIES

VGV wordt erkend als een ernstige schending van de grondrechten van vrouwen en meisjes en om deze reden veroordeeld door een reeks internationale verdragen die erop gericht zijn dergelijke praktijken uit te bannen. In deze verdragen is ook Italië ondertekenaar. In het licht hiervan brengt de praktijk van VGV in het Italiaanse rechtssysteem, in strijd met grondwettelijk gewaarborgde rechten, een reeks gevolgen met zich mee, zowel op strafrechtelijk gebied, in het bijzonder de gevallen waarnaar wordt verwezen in 583-bis van het strafwetboek geïntroduceerd door l. 07/06, en in de civiele sfeer met betrekking tot ouderlijke verantwoordelijkheid, internationale bescherming en, last but not least, vergoeding van de geleden schade.

Wat het zorgpersoneel betreft, voorziet de wet in een bijkomende straf in geval van de praktijk van VGV, die ook uitdrukkelijk verboden is door het Wetboek van Medische Deontologie. Aangezien dit bovendien misdrijven zijn die ambtshalve kunnen worden vervolgd, is de plicht om het openbaar bestuur te informeren van kracht voor de arts of de gezondheidswerker, een plicht die verschillend wordt gedefinieerd volgens de kwalificatie van de gezondheidswerker.

Een ander cruciaal element is de kwestie van toestemming. In het geval van VGV worden we geconfronteerd met een handeling die geen therapeutische waarde heeft (waar de begeleider al dan niet zijn toestemming voor kan geven). Dit is te wijten aan het feit dat het, met name wat de bepalingen van C1 betreft, acties betreft die gericht zijn op het veroorzaken van een aantasting van de psycho-fysieke integriteit van de persoon en als zodanig strafbaar zijn door de wet. Daarom zijn, naast het Strafrecht en de Gedragscode, de bepalingen van art. 5 c.c. van toepassing. Houd er tot slot rekening mee dat Wet 219/17 in art. 1 lid 6 specifiek bepaalt dat de patiënt geen gezondheidsbehandelingen kan eisen die in strijd zijn met de wet, de beroepsethiek of goede klinische-hulppraktijken en dat de arts, in het licht van dergelijke verzoeken, geen professionele verplichtingen heeft.

Het geval van de-infibulatie is anders, omdat het beantwoordt aan een therapeutische behoefte die gericht is op het herstellen van een ernstige schending van de rechten van vrouwen, waardoor het misdrijf niet wordt geïntegreerd op grond van art.583-bis, maar in ieder geval gebonden blijft aan de bepalingen van wet 219/17, zowel voor de bekwame volwassene als in het geval van minderjarigen of onbekwame proefpersonen.

Met betrekking tot de erkenning van de vluchtelingenstatus kunnen de redenen die worden overwogen door wetsbesluit 251/07 VGV omvatten als ernstige schendingen van grondrechten gericht tegen een geslacht of sociale groep. Dit wordt ook vermeld in latere Europese richtlijnen en richtlijnen van de UNHCR en in enkele uitspraken op Italiaans niveau. Ten slotte zal de lijkschouwer met betrekking tot het aspect van de biologische schade als gevolg van VGV en het herstel ervan niet alleen de resterende fysieke schade, maar ook de psychische schade in overweging moeten nemen, aangezien VGV een belangrijke psychotraumatische efficiëntie heeft.