Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO)

1. Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności T(NRRP) i jego wpływ
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (NRRP) to ambitny i kompleksowy plan opracowany przez Unię Europejską (UE) w celu sprostania wyzwaniom gospodarczym i społecznym związanym z pandemią Covid-19. Plan określa, w jaki sposób kraje UE wykorzystają środki z inicjatywy NextGenerationEU, aby wspierać ożywienie gospodarcze i budować bardziej zrównoważoną i odporną przyszłość. Reformy i inwestycje w plan Włoch, zatwierdzone przez Radę 13 lipca 2021 r., zmienione 19 września 2023 r., pomagają im stać się bardziej zrównoważonymi, odpornymi i lepiej przygotowanymi na wyzwania i możliwości oferowane przez transformację ekologiczną i cyfrową. Między innymi Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności przynosi znaczną poprawę w opiece nad pacjentami w sektorze zdrowia. Zwiększone finansowanie ułatwia nabywanie najnowocześniejszego sprzętu i rozwój zaawansowanych technik obrazowania/terapii. Miejmy nadzieję, że doprowadzi to do dokładniejszych i szybszych diagnoz, umożliwiając lekarzom zapewnienie bardziej ukierunkowanych i skutecznych metod leczenia. Ponadto plan kładzie nacisk na rekrutację i szkolenie wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia, co dodatkowo podnosi jakość opieki świadczonej pacjentom. Lepszy dostęp do usług radiologicznych, medycyny nuklearnej i radioterapii onkologicznej, skrócony czas oczekiwania i lepsze doświadczenia pacjentów to niektóre z godnych uwagi wyników tego planu. Z inwestycji przewidzianych w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności skorzystają w szczególności:
Wymiana przestarzałego sprzętu wykorzystującego promieniowanie jonizujące: wykorzystanie technologii promieniowania jonizującego w opiece zdrowotnej postępuje w niezwykłym i coraz szybszym tempie. Oddziały radiologii, radioterapii i medycyny nuklearnej są w stanie poprawić zarówno swoje standardy opieki, jak i wydajność dzięki ciągłym postępom. W ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności duży nacisk położono na wymianę przestarzałego sprzętu wykorzystującego promieniowanie jonizujące. Inicjatywa ta uznaje znaczenie posiadania najnowocześniejszej technologii w dziedzinie radiologii, radioterapii onkologicznej i medycyny nuklearnej w celu poprawy opieki nad pacjentem i dokładności diagnostycznej. Przestarzały sprzęt może prowadzić do nieoptymalnej jakości obrazu, dłuższego czasu badania i ograniczonych możliwości diagnostycznych/terapeutycznych. Poprzez przeznaczenie zasobów na wymianę takiego sprzętu plan ma na celu poprawę wydajności i skuteczności procedur radiologicznych/nuklearnych oraz terapii radioterapią. Aktualizacja do nowoczesnych systemów obrazowania, takich jak radiografia cyfrowa, tomografia komputerowa (CT) i rezonans magnetyczny (MRI), nie tylko umożliwia szybsze i bardziej precyzyjne diagnozowanie, ale także przyczynia się do skrócenia czasu oczekiwania pacjenta i poprawy ogólnych wyników opieki zdrowotnej. Podobnie, najnowocześniejszy sprzęt do radioterapii, taki jak zaawansowane akceleratory liniowe z funkcjami radioterapii pod kontrolą obrazowania (IGRT) i radioterapii modulowanej intensywnością (IMRT), może dostarczyć bardziej ukierunkowane i precyzyjne dawki promieniowania, oszczędzając zdrowe tkanki, jednocześnie skutecznie lecząc guzy. Wymiana przestarzałego sprzętu radiologicznego w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oznacza zobowiązanie do zapewnienia najnowocześniejszej technologii świadczeniodawcom, zapewniając pacjentom wysokiej jakości opiekę.
Udoskonalone normy bezpieczeństwa: jednym z kluczowych celów Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności jest podniesienie standardów bezpieczeństwa w medycznych zastosowaniach promieniowania jonizującego. Plan kładzie nacisk na wdrożenie ścisłych protokołów i wytycznych w celu zapewnienia bezpiecznego obchodzenia się i podawania promieniowania w placówkach opieki zdrowotnej. Odpowiednie szkolenia i edukacja dla pracowników służby zdrowia zaangażowanych w procedury radiacyjne są traktowane priorytetowo, aby zminimalizować ryzyko związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące. Poprzez egzekwowanie solidnych środków bezpieczeństwa, plan chroni pacjentów, świadczeniodawców opieki zdrowotnej i ogół społeczeństwa, łagodząc potencjalne niekorzystne skutki promieniowania jonizującego.
Badania i rozwój: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności uznaje znaczenie wspierania badań i rozwoju w dziedzinie medycznego zastosowania promieniowania jonizującego. Zwiększone inwestycje w tym obszarze doprowadziły do znacznego postępu w technikach radioterapii, takich jak radioterapia modulowana intensywnością, radioterapia stereotaktyczna i brachyterapia. Innowacje te zrewolucjonizowały leczenie raka, umożliwiając precyzyjne celowanie w guzy przy jednoczesnym oszczędzeniu zdrowych tkanek. Ponadto plan wspierał wysiłki badawcze mające na celu zbadanie alternatywnych zastosowań promieniowania jonizującego w dziedzinach takich jak medycyna nuklearna i obrazowanie molekularne, torując drogę przyszłym przełomom medycznym. Transformacja cyfrowa jest kolejnym ważnym obszarem, w którym NRRP może wspierać innowacje w opiece zdrowotnej. Technologie cyfrowe, takie jak sztuczna inteligencja (AI) i uczenie maszynowe, mogą pomóc radiologom interpretować obrazy dokładniej i skuteczniej, umożliwiając szybsze i dokładniejsze diagnozy. Podobnie sztuczna inteligencja może poprawić dokładność, precyzję, wydajność i ogólną jakość radioterapii u pacjentów z rakiem. NRRP obejmuje inwestycje w infrastrukturę cyfrową, takie jak szybkie łącza szerokopasmowe, które mogą wspierać rozwój i wdrażanie tych technologii w opiece zdrowotnej.
Wzmocnienie infrastruktury opieki zdrowotnej: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności przydzielił środki na wzmocnienie infrastruktury opieki zdrowotnej związanej z medycznym wykorzystaniem promieniowania jonizującego. Obejmuje to renowację i rozbudowę oddziałów onkologii radiacyjnej, placówek radiologicznych i oddziałów medycyny nuklearnej. Zmodernizowana infrastruktura umożliwia świadczeniodawcom zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na usługi diagnostyczne i terapeutyczne oparte na radioterapii, zapewniając pacjentom szybki dostęp. Ponadto plan kładzie nacisk na ustanowienie kompleksowych programów bezpieczeństwa radiologicznego i środków zapewnienia jakości, promujących kulturę doskonałości i odpowiedzialności w świadczeniu usług radiacyjnych.
Współpraca i dzielenie się wiedzą: Narodowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności zachęca do współpracy między instytucjami opieki zdrowotnej, organizacjami badawczymi i interesariuszami przemysłowymi zaangażowanymi w medyczne zastosowanie promieniowania jonizującego. Sieci współpracy promują dzielenie się wiedzą, współpracę badawczą i rozpowszechnianie najlepszych praktyk. Partnerstwa te ułatwiają wymianę wiedzy, postępów i protokołów zapewnienia jakości, zapewniając jednolite standardy i ciągłe doskonalenie w tej dziedzinie. Wspierając współpracę, plan tworzy dynamiczne środowisko, które stymuluje innowacje i przyczynia się do rozwoju nowych technik i technologii. Inwestycje w odporność mogą pomóc świadczeniodawcom w przygotowaniu się na przyszłe kryzysy, takie jak pandemie lub klęski żywiołowe, i reagowaniu na nie, zapewniając pacjentom dostęp do podstawowych usług obrazowania.

2. Koncentracja na włoskim Narodowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności
Włoski plan odbudowy i zwiększenia odporności ma na celu zaspokojenie pilnej potrzeby wspierania silnego ożywienia gospodarczego i przygotowania Włoch na przyszłość w następstwie bezprecedensowego kryzysu wywołanego pandemią. Włochy staną się bardziej odporne, zrównoważone i dobrze przygotowane na możliwości i wyzwania związane z transformacją ekologiczną i cyfrową dzięki reformom i inwestycjom w plan. Włoska NRRP została uruchomiona przez rząd włoski i zatwierdzona przez Unię Europejską (UE) w kwietniu 2021 roku. Ma na celu modernizację infrastruktury w kraju i zwiększenie jej odporności na przyszłe wyzwania. Obejmuje on szereg środków mających na celu poprawę konkurencyjności Włoch, wzmocnienie spójności społecznej i przyspieszenie przejścia kraju do bardziej zrównoważonej i cyfrowej gospodarki. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności wszystkie reformy i inwestycje muszą zostać wdrożone do sierpnia 2026 r. Całkowita NRRP obejmuje finansowanie w wysokości 191,5 mld EUR, z czego 68,9 mld EUR przeznaczono na inwestycje, a 122,6 mld EUR na reformę ^[1]. Plan obejmuje 58 reform i 132 inwestycje, aby to osiągnąć. Inwestycje koncentrują się na sześciu kluczowych obszarach (lub misjach), w tym cyfryzacji, zrównoważonej infrastrukturze, zielonej transformacji, edukacji i badaniach, integracji społecznej i zdrowiu. Inwestycje te mają na celu pobudzenie wzrostu gospodarczego, tworzenie miejsc pracy i poprawę dobrobytu obywateli Włoch. Jednym z głównych celów NRRP jest system opieki zdrowotnej, ze znaczną kwotą finansowania przeznaczoną na poprawę jakości opieki i infrastruktury w szpitalach i placówkach medycznych. Szósta misja dotyczy zdrowia, krytycznego sektora, który w ubiegłym roku stanął przed historycznymi wyzwaniami. Wpływ kryzysu związanego z Covid-19 na systemy opieki zdrowotnej pokazał, jak ważne jest pełne, sprawiedliwe i jednolite prawo do zdrowia na całym terytorium kraju. Co więcej, pandemia przywróciła dobrobyt osobisty do centrum politycznej agendy. Reformy i inwestycje proponowane w planie w tym obszarze mają dwa główne cele: wzmocnienie zdolności profilaktycznych i leczniczych krajowego systemu opieki zdrowotnej z korzyścią dla wszystkich obywateli w celu zapewnienia sprawiedliwego i powszechnego dostępu do opieki oraz promowanie wykorzystania innowacyjnych technologii w medycynie. Misja 6 NRPP jest podzielona na dwa komponenty:
– M6C1: Sieci zbliżeniowe, obiekty i telemedycyna do terytorialnej pomocy zdrowotnej. Środki tego komponentu mają na celu wzmocnienie usług świadczonych na terytorium poprzez wzmocnienie i stworzenie lokalnych obiektów i ośrodków (takich jak domy i szpitale środowiskowe), wzmocnienie opieki domowej, rozwój telemedycyny i skuteczniejszą integrację ze wszystkimi usługami społecznymi i zdrowotnymi.
– M6C2: Innowacje, badania i cyfryzacja Narodowej Służby Zdrowia. Środki zawarte w tym komponencie pozwolą na odnowienie i modernizację istniejących struktur technologicznych i cyfrowych, uzupełnienie i rozpowszechnienie Elektronicznej Karty Zdrowia (EHR), lepszą zdolność do dostarczania i monitorowania Podstawowych Poziomów Pomocy (Lea) poprzez skuteczniejsze systemy informacyjne. Znaczące zasoby przeznaczane są również na badania naukowe i propagowanie transferu technologii, a także na wzmacnianie zdolności i kapitału ludzkiego Narodowej Służby Zdrowia poprzez doskonalenie szkolenia kadr.
Na oba elementy misji NRRP przeznaczyła łącznie 15,63 mld euro. Ogólnie rzecz biorąc, włoska NRRP może odgrywać kluczową rolę w stymulowaniu innowacji i poprawie jakości opieki w zakresie stosowania promieniowania jonizującego w opiece zdrowotnej. Poprzez wspieranie inwestycji w cyfryzację, zrównoważoną infrastrukturę, zdrowie, odporność, edukację i badania oraz integrację społeczną, plan może pomóc świadczeniodawcom w dostarczaniu dokładniejszych diagnoz i skuteczniejszych terapii, skróceniu czasu oczekiwania i poprawie wyników dla pacjentów. NRRP stanowi znaczącą inwestycję w przyszłość medycznego zastosowania promieniowania i ma potencjał, aby przekształcić tę dziedzinę w nadchodzących latach.

3. Wpływ NRRP w radiologii
Włoska infrastruktura technologiczna i cyfrowa szpitali jest mocno przestarzała i wadliwa w wielu obiektach. Zagrożona jest efektywność systemu i jakość usług, co może podważyć zaufanie społeczne do systemu opieki zdrowotnej. Jednym z najbardziej ambitnych wyzwań NRRP jest modernizacja sprzętu technologicznego we włoskich szpitalach, z inwestycją w zakup nowego, zaawansowanego technologicznie sprzętu. Zgodnie z przewidywaniami, 15,63 miliarda euro (co stanowi 8,16% całości) zostanie przeznaczone na ochronę zdrowia (zarówno misje M6C1, jak i M6C2) w celu wsparcia znaczących reform i inwestycji w Krajową Służbę Zdrowia, które mają zostać wdrożone do 2026 roku. Niedawny raport OASI POKAZUJE wskaźnik starzenia się obiektów i sprzętu w szpitalach publicznych na poziomie 79% [2]. Ponadto, według Confindustria Medical Devices Observatory [3], które analizowało stan przestarzałości parku technologicznego obrazowania diagnostycznego we włoskich publicznych i prywatnych placówkach opieki zdrowotnej. Od 2021 r. prawie 37 000 urządzeń do diagnostyki obrazowej we Włoszech nie było już dostosowanych do obecnego poziomu innowacji, przy czym 95% konwencjonalnego sprzętu do mammografii wykraczało poza cykl aktualizacji, a także 54% jądrowego rezonansu magnetycznego, 42% skanerów tomografii komputerowej i 51% skanerów PET (rysunek 1). Dokładniejsze przyjrzenie się różnicom w geograficznym rozmieszczeniu skanerów do tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego i sprzętu do mammografii przedstawiono odpowiednio na figurach 2-4. PNRR przewiduje inwestycję w zakup i przetestowanie co najmniej 3100 urządzeń do końca 2024 r. w celu zastąpienia urządzeń jednorazowych i niezdatnych do użytku. Planowana inwestycja w wysokości 4,05 mld euro dotyczy jednocześnie trzech frontów poprawy wyposażenia technologicznego krajowego systemu ochrony zdrowia, a tym samym jakości świadczonych usług. Proponowane są następujące środki:
– cyfrową modernizację parku technologicznego szpitali poprzez zakup 3133 nowych zaawansowanych technologicznie urządzeń wielkoskalowych (skanerów CT, aparatów MRI, akceleratorów liniowych, stacjonarnych systemów radiologicznych, systemów angiograficznych, kamer gamma, aparatów gamma/skanerów CT, aparatów mammograficznych i aparatów ultrasonograficznych) starszych niż 5 lat;
– interwencje mające na celu zwiększenie poziomu cyfryzacji 280 placówek opieki zdrowotnej, które są domem dla oddziałów ratunkowych i przyjęć (DEA) poziomu I i II;
– wreszcie, interwencja (wdrożenie art. 2 dekretu z mocą ustawy nr 34/2020) przewiduje wzmocnienie strukturalne szpitali SSN poprzez przyjęcie konkretnego planu poprawy usług szpitalnych w celu zapewnienia: (i) zwiększenie pojemności łóżek na OIOM-ie (+3,500 łóżek) w celu zapewnienia standardu 0,14 łóżek na 1000 populacji i opieki półintensywnej (+4,225 łóżek); (ii) konsolidacja wydzielonych ścieżek w ramach oddziału ratunkowego; (iii) zwiększenie liczby pojazdów do transportu wtórnego.

Ryc. 1. Diagnostic imaging technology park in use at Italian public and private healthcare facilities in 2021, as reported by the Osservatorio parco installato (Opi) di Confindustria Dispositivi Medici. Źródło: https://www.confindustriadm.it/ parco-installato-dati-2021/.

Figg. 2, 3, 4. Dystrybucja 2178 skanerów do tomografii komputerowej (obraz po lewej), 1179 zamkniętych skanerów do rezonansu magnetycznego (obraz centralny) i 2039 cyfrowych systemów mammografii (obraz po prawej), które mają być używane do końca 2021 r. w publicznych i prywatnych placówkach opieki zdrowotnej we Włoszech. Źródło: Osservatorio parco installato (Opi) di Confindustria Dispositivi Medici, https://www.confindustriadm. it/parco-installato-dati-2021/.

Łączne wydatki na inwestycję wynoszą 4,05 mld euro. Kwota ta obejmuje również udział ujęty już w trendzie (i wynoszący 1,41 mld euro) związanym z projektami rozpoczętymi już przez Ministerstwo Zdrowia w celu strukturalnego wzmocnienia SSN w sektorze szpitalnym, które są przygotowywane do radzenia sobie z sytuacją kryzysową związaną z Covid 19 zgodnie z wyżej wymienionym art. 2 dekretu z mocą ustawy nr 34/2020. W odniesieniu do kosztów można powiedzieć, że:
– Wydatki w wysokości 1,19 mld euro na odnowę sprzętu medycznego. Wydatki te wynoszą około 0,60 mld euro na wymianę 1568 urządzeń do trzeciego kwartału 2023 r. i kolejne około 0,60 mld euro na wymianę pozostałych 1565 urządzeń do końca 2024 r.
– Wydatki w wysokości 1,45 mld euro na cyfryzację DEA etapu I i II (w tym 1,09 mld euro na cyfryzację 210 jednostek do pierwszego kwartału 2024 r. i 0,36 mld euro na cyfryzację kolejnych 70 jednostek do końca 2025 r.). Ogłoszenie przetargu i podpisanie umów z dostawcami przewidywane jest na III kwartał 2022 r.
– Łączne wydatki w wysokości 1,41 mld euro do drugiej połowy 2026 r. na odnowienie istniejących miejsc na OIOM-ach i na pół OIOM-ach, modernizację izb przyjęć i zwiększenie liczby pojazdów do wtórnego transportu medycznego (projekt już rozpoczęty).
Liczba i rodzaje jednostek do wymiany to: 340 CT (128 slice), 190 jednostek systemów 1,5 T MRI, 81 akceleratorów liniowych, 937 stacjonarnych systemów rentgenowskich, 193 angiografy, 82 kamery gamma, 53 kamery gamma CT, 34 PET, 295 jednostek mammograficznych, 928 jednostek ultrasonograficznych.
Każdy szpital cyfrowy powinien posiadać centrum przetwarzania danych wymagane do skomputeryzowania całej struktury szpitala, wystarczające technologie informatyczne w zakresie sprzętu i oprogramowania, technologie elektromedyczne i dodatkowe technologie wymagane do skomputeryzowania każdego oddziału szpitala. Sprzęt zostanie zainstalowany tam, gdzie jest potrzebny, w zależności od celu, do którego jest przeznaczony, obszaru, w którym ma świadczyć opiekę zdrowotną oraz złożoności usług diagnostycznych i terapeutycznych, które jest zobowiązany świadczyć. Możliwość odnowienia technologii obrazowania diagnostycznego przedstawiona w Krajowym Planie Naprawczym jest wyjątkowa i nie powinna być marnowana. Potrzebna jest jednak szersza perspektywa, aby skorzystać z tej możliwości. Oznacza to uwzględnienie rzeczywistych potrzeb i adekwatności alokacji, w tym rodzaju sprzętu. Nie wystarczy po prostu wymienić stary sprzęt, aby wykonać dobrą robotę. Ocena technologii medycznych jest potrzebna do racjonalnego i skutecznego wykorzystania nowych technologii. Na przykład, jeśli chodzi o rezonans magnetyczny (MRI), Włochy przez lata znajdowały się w górnej części europejskich rankingów w danych bezwzględnych dotyczących liczby technologii, podczas gdy dane dotyczące liczby badań na mieszkańca sytuowały naród na dole średniej. Intuicyjnie wynika z tego, że średni wskaźnik wykorzystania każdego urządzenia jest niski i znacznie poniżej średniej europejskiej. W 2018 r. każda maszyna do rezonansu magnetycznego we Włoszech wykonała średnio 2570 badań, w porównaniu z 4309 w Niemczech, 5371 w Hiszpanii i 8095 we Francji.
Dlatego regionalna analiza zastąpienia technologii obrazowania powinna być przeprowadzona starannie i rygorystycznie. Zastąpienie przestarzałej technologii w ośrodku, który wykonuje znacznie mniej niż benchmark może nie być właściwe (roczną produkcję 4.000-8.000 badań MRI uznaje się za średnią [4]). Wręcz przeciwnie, należałoby skoncentrować technologie w ośrodkach, które mają odpowiednie moce produkcyjne.

4. Wpływ NRRP w radioterapii
Z finansowania w ramach NRRP skorzysta również radioterapia onkologiczna. Znaczny postęp technologiczny w radioterapii onkologicznej wymaga modernizacji sprzętu, takiego jak akceleratory liniowe we włoskich szpitalach, które są często przestarzałe i nie są w stanie zapewnić pacjentom najlepszego leczenia. Według niedawnego spisu ośrodków i sprzętu do radioterapii onkologicznej we Włoszech funkcjonuje obecnie 430 maszyn do radioterapii wiązką zewnętrzną, z czego 377 to akceleratory liniowe, a 53 maszyny są zdolne do wykonywania radioterapii przy użyciu bardzo złożonych technologii (30 maszyn do helikalnych zabiegów wolumetrycznych, 17 maszyn do radioterapii z Cyber nożem i Gamma nożem, cztery akceleratory hybrydowe z rezonansem magnetycznym i dwie maszyny do terapii protonowej). Spośród tych urządzeń 45,5% jest starszych niż 10 lat, a 29% starszych niż 12 lat. Ta potrzeba modernizacji została ostatecznie uznana przez instytucje, a przestrzeń poświęcona temu tematowi w Krajowym Planie Habilitacji i Odporności jest znacząca. Wartość tej inwestycji to przede wszystkim kapitał własny. Konieczne jest zapewnienie, aby wszystkie regiony Włoch miały taką samą zdolność do zapewnienia leczenia, które spełnia międzynarodowe standardy i wykorzystuje najlepsze możliwe technologie. Ponadto należy drastycznie ograniczyć podróże nadziei do odległych miejsc, w których mieszka pacjent, aby otrzymać najlepsze i najbardziej zaawansowane leczenie. Inaczej jest w przypadku nowoczesnego sprzętu do radioterapii, który nie może być zainstalowany we wszystkich szpitalach ze względu na koszty, ale którego włączenie musi być uznane organicznie we wszystkich regionach na podstawie specyficznych cech (takich jak wiedza specjalistyczna, objętość leczenia i inne czynniki).

5. Wpływ NRRP na ochronę przed promieniowaniem
Zgodnie z oczekiwaniami działania NRRP obejmują zakup około 3000 sztuk sprzętu szpitalnego w celu zastąpienia przestarzałego i nieczynnego sprzętu. Ponad połowa z nich (64%) będzie sprzętem wykorzystującym promieniowanie jonizujące i w związku z tym podlega przepisom dotyczącym ochrony przed promieniowaniem zawartym w dekrecie ustawodawczym nr 101 z dnia 31 lipca 2020 r. Jeśli chodzi o realizację tego działania, w wielu regionach niestety nadal występują znaczne opóźnienia. Niezwykle ważne jest, aby bezpieczeństwo zabiegów radiologicznych, radioterapeutycznych i medycyny nuklearnej było gwarantowane przez modele organizacyjne zgodne z prawem, a nie tylko przez najnowocześniejszy sprzęt. W odniesieniu do sprzętu radiologicznego, najnowszy dekret ustawodawczy 101/2020 kładzie szczególny nacisk na rolę podręcznika jakości w programie ciągłego doskonalenia standardów jakości. W szczególności obecne ramy prawne przewidują następujące środki:
– Wskazanie klasy pochłoniętej dawki u pacjentów po badaniu radiologicznym. Zgodnie z art. 161 ust. 6 każde sprawozdanie musi zawierać informacje na temat narażenia na promieniowanie jonizujące „składające się ze wskazania klasy dawki (od I do IV) przypisanej danemu badaniu”. Klasę dawki należy określić na podstawie charakteru i metod badań radiologicznych i medycyny nuklearnej oraz wskazań specjalisty fizyki medycznej.
– Podręcznik jakości i przyjęte normy. Artykuł 164 zobowiązuje osobę odpowiedzialną za placówkę radiologiczną do sporządzenia podręcznika jakości zawierającego „normy przyjęte w celu weryfikacji jakości techniki radiologicznej i jakości diagnostycznej w procedurach radiodiagnostycznych” (załącznik XXVIII).
– Specjalne szkolenie dla nowo zatrudnionych pracowników. „Pracownik zapewnia, że każdy pracownik narażony na ryzyko narażenia na promieniowanie jonizujące w kontekście powierzonych mu zadań otrzyma wystarczające i odpowiednie szkolenie w zakresie ochrony przed promieniowaniem, w tym wszelkie specjalne szkolenia” (art. 111). Takie szkolenie jest obowiązkowe przed podjęciem obowiązków przez nowo zatrudnionych pracowników.

6. Wpływ NRRP w fizyce medycznej
Fizyka medyczna odgrywa istotną rolę w radiologii, radioterapii onkologicznej i medycynie nuklearnej, przyczyniając się do bezpiecznego i skutecznego wykorzystania promieniowania w tych dyscyplinach. W radiologii fizycy medyczni zapewniają optymalną wydajność sprzętu do obrazowania, kalibrują i utrzymują poziomy dawek promieniowania oraz wdrażają środki kontroli jakości, aby zapewnić dokładne i wysokiej jakości obrazy. Odgrywają również kluczową rolę w optymalizacji dawki, zapewniając, że pacjenci otrzymują niezbędne informacje diagnostyczne, jednocześnie minimalizując narażenie personelu na promieniowanie ^[5]. W onkologii radiacyjnej fizycy medyczni współpracują z onkologami radiacyjnymi w celu opracowania planów leczenia, obliczenia dawek promieniowania i zapewnienia precyzyjnego dostarczania promieniowania do tkanek nowotworowych. Przeprowadzają kontrole zapewnienia jakości sprzętu do radioterapii, weryfikują dokładność leczenia i monitorują dawki promieniowania pacjenta. W medycynie nuklearnej fizycy medyczni są zaangażowani w bezpieczne obchodzenie się i podawanie radiofarmaceutyków, zapewniając odpowiednie dawki i minimalizując narażenie na promieniowanie pacjentów i personelu. Przyczyniają się również do akwizycji i analizy obrazu, zapewniając dokładne informacje diagnostyczne. Ogólnie rzecz biorąc, wiedza fizyków medycznych w zakresie radiologii, radioterapii onkologicznej i medycyny nuklearnej jest niezbędna do zapewnienia bezpiecznej i skutecznej opieki nad pacjentem, optymalizacji dokładności diagnostycznej i zapewnienia najwyższych standardów bezpieczeństwa radiologicznego. Mając to na uwadze, włoska NRRP będzie miała bezprecedensowy wpływ również w dziedzinie fizyki medycznej. Wprowadzenie nowej technologii wykorzystującej promieniowanie jonizujące oraz wymiana przestarzałego sprzętu wymagać będzie ustanowienia solidnych programów zapewnienia jakości oraz przeprowadzenia testów odbiorczych na wszystkich nowych instalacjach. W ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (National Recovery and Resilience Plan – PNRR) oraz zgodnie z ww. Dekretem Ustawodawczym 101/2020, dotyczącym działań, jakie należy podjąć w różnych sektorach działalności eksperckiej specjalisty fizyki medycznej, można zidentyfikować następujące priorytety:
– Zgodnie z art. 163 Dekretu Ustawodawczego 101/2020, przed oddaniem do eksploatacji wszystkich nowych instalacji wykorzystujących promieniowanie jonizujące należy przeprowadzić testy odbiorcze i eksploatacyjne.
– Opracowanie nowych protokołów zapewnienia jakości medycznych urządzeń radiologicznych wdrażających wcześniej niedostępne techniki lub zdolnych do wykonywania nowych protokołów diagnostycznych/ terapeutycznych.
– Identyfikacja medycznego sprzętu radiologicznego zgodnego z wymogami określonymi w najnowszych przepisach (dekret ustawodawczy 101/2020, art. 163).
– Optymalizacja wszystkich praktyk radiologicznych obejmujących narażenie pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem „Praktyk specjalnych”, określonych i zdefiniowanych w art. 165 dekretu z mocą ustawy 101/2020, a mianowicie wszystkich praktyk obejmujących narażenie na działanie promieniowania jonizującego w celach medycznych osób fizycznych: a) w wieku pediatrycznym; b) narażone w ramach programów badań przesiewowych; c) narażone w ramach praktyk radiologicznych obejmujących duże dawki dla pacjenta (co może wystąpić w przypadku radiologii interwencyjnej, tomografii komputerowej, medycyny nuklearnej) d) poddawanych zabiegom radioterapeutycznym.

7. Wnioski
Włoski Narodowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności ma obecnie znaczący wpływ na medyczne zastosowanie promieniowania jonizującego we Włoszech. Dzięki zwiększonemu finansowaniu doprowadziło to do postępów w opiece nad pacjentami, ulepszeń technologicznych, poprawy bezpieczeństwa i rozwoju infrastruktury. Te pozytywne zmiany zaowocowały poprawą dokładności diagnostycznej, lepszymi wynikami leczenia i zoptymalizowanymi doświadczeniami pacjentów. Zobowiązanie planu do inwestowania w medyczne zastosowanie promieniowania jonizującego podkreśla znaczenie świadczenia wysokiej jakości usług zdrowotnych dla ludności włoskiej. Poprzez nadanie priorytetu ulepszonej opiece nad pacjentem, standardom bezpieczeństwa, badaniom i rozwojowi oraz infrastrukturze opieki zdrowotnej, plan prawdopodobnie poprawi świadczenie usług diagnostycznych i terapeutycznych opartych na promieniowaniu. W rezultacie PNRR umieścił Włochy w czołówce postępów medycznych, zapewniając ciągły postęp i sukces medycznego zastosowania promieniowania jonizującego w kraju.