Normaal gesproken worden ontwikkelingslanden geïdentificeerd door middel van indicatoren zoals het Pro-capita BBP (bruto binnenlands product) of de HDI (Human Development Index).

Wanneer de eerste een concrete maatstaf is die wordt gegeven door de bruto binnenlandse productie gedeeld door het aantal inwoners, telt de tweede ook gegevens die betrekking hebben op de levensverwachting bij de geboorte en hun opleiding.

Het feit dat het BBP (of het Bruto Nationaal Product, dat ook de netto-inkomsten omvat die door de migranten in het buitenland worden geproduceerd en vervolgens naar hun thuisland worden overgebracht) geen voldoende indicator was voor het meten van de welvaart van een natie, was nog een duidelijk concept vóór de introductie van de HDI: het is voldoende om de beroemde toespraak van Robert F. Kennedy in 1968 aan de Kansas University te herinneren ¹

Het is ook voldoende om te denken aan landen zoals Mexico, met zijn duizenden gedode mensen elk jaar ², om te begrijpen hoeveel andere factoren moeten worden overwogen om de ontwikkeling van een land te overwegen.

Gezien het bovenstaande, voor degenen die de factoren bestuderen die de ontwikkeling van landen beïnvloeden, gaat een van de eerste gedachten naar de rechtsstaat.

De Encyclopedia Britannica definieert de rechtsstaat als “het mechanisme, proces, instelling, praktijk of norm die de gelijkheid van alle burgers voor de wet ondersteunt, een niet-arbitraire vorm van bestuur waarborgt en meer in het algemeen het willekeurige gebruik van macht voorkomt”^3.

Om het concept beter te begrijpen, is het vermeldenswaard dat – volgens de Verenigde Naties –”de rechtsstaat een bestuursprincipe is waarin alle personen, instellingen en entiteiten, publiek en privaat, inclusief de staat zelf, verantwoording verschuldigd zijn aan wetten die openbaar worden afgekondigd, gelijk worden gehandhaafd en onafhankelijk worden berecht, en die in overeenstemming zijn met internationale mensenrechten, normen en standaarden. Het vereist maatregelen om de naleving van de beginselen van suprematie van de wet, gelijkheid voor de wet, verantwoordingsplicht voor de wet, eerlijkheid bij de toepassing van de wet, scheiding der machten, deelname aan de besluitvorming, rechtszekerheid, het vermijden van willekeur en procedurele en juridische transparantie te waarborgen.

Over het algemeen wordt aangenomen dat de rechtsstaat op vier pijlers rust. Het zijn onder andere de volgende:

a. De wet geldt voor iedereen;
b. De wetten zijn niet geheim of willekeurig;
c. De wetten eerlijk worden toegepast; en
d. Het rechtssysteem is eerlijk.

Het is duidelijk dat de rechtsstaat in wezen een middel is om het sociale leven tussen burgers te waarborgen, waarbij de bescherming van rechten wordt gewaarborgd door middel van duidelijke regels en daadwerkelijke handhaving.

Een waarnemer kan duidelijk begrijpen dat de rechtsstaat de essentiële achtergrond is om de ontwikkeling van een welvaart mogelijk te maken en op de een of andere manier wordt deze beïnvloed door de onderliggende omstandigheden, zoals in een soort sympathieke relatie waarbij elke partij sterker is naarmate de anderen sterker worden.

2. De rechtsstaat en ontwikkeling

In de tabel van de Verenigde Naties beschrijft de preambule vier gebieden die de pijlers van de Verenigde Naties zijn:

Vrede en veiligheid
mensenrechten.
– de rechtsstaat
Nieuwbouw Projecten

In overeenstemming met de VN zijn deze vier pijlers allemaal met elkaar verbonden. “Je kunt er niet één volledig bereiken zonder ze allemaal te bereiken.” Deze verklaring is zeer zinvol omdat het onmiddellijk de rechtsstaat verbindt met de ontwikkeling en vice versa.

Het nauwe verband tussen de rechtsstaat en de ontwikkeling wordt ook benadrukt door de VN-Verklaring van de bijeenkomst op hoog niveau over de rechtsstaat, waarin de lidstaten opmerkten “dat de rechtsstaat en ontwikkeling sterk met elkaar samenhangen en elkaar versterken, dat de bevordering van de rechtsstaat op nationaal en internationaal niveau van essentieel belang is voor duurzame en inclusieve economische groei, duurzame ontwikkeling, de uitroeiing van armoede en honger en de volledige verwezenlijking van alle mensenrechten en fundamentele vrijheden, met inbegrip van het recht op ontwikkeling, die op hun beurt de rechtsstaat versterken”. Dit
verklaring is afgelegd in het jaar 2012⁴.

Deze verklaring is een mijlpaal met betrekking tot de doelstellingen (bekend als duurzame ontwikkelingsdoelen) die in 2015 door de Verenigde Naties zijn vastgesteld met betrekking tot de rechtsstaat, aangezien de millenniumdoelstellingen niet de rechtsstaat omvatten.

Door de bovengenoemde verklaring wordt de relevantie van de rechtsstaat benadrukt en is de rechtsstaat een van de doelstellingen geworden waarmee een van de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling, die onder de titel “vrede, rechtvaardigheid en sterke instellingen” (16) valt, kan worden bereikt. Deze SDG nr. 16 heeft de volgende missie: “Bevorder vreedzame en inclusieve samenlevingen voor duurzame ontwikkeling, zorg voor toegang tot justitie voor iedereen en bouw effectieve, verantwoordelijke en inclusieve instellingen op alle niveaus”.

Deze missie moet worden verwezenlijkt door middel van verschillende doelstellingen ⁵.

Onder hen, voor onze doeleinden, stijgt Target 16.3, die luidt: “Bevorder de rechtsstaat op nationaal en internationaal niveau en zorg voor gelijke toegang tot de rechter voor iedereen”.

Het is vermeldenswaard dat de indicatoren van de Verenigde Naties voor de beoordeling van de verwezenlijking van de doelstelling de volgende zijn:

– Indicator 16.3.1: Percentage slachtoffers van geweld in de voorafgaande 12 maanden die hun slachtofferschap hebben gemeld aan bevoegde autoriteiten of andere officieel erkende mechanismen voor conflictoplossing;
– indicator 16.3.2: niet-veroordeelde gedetineerden als percentage van de totale gevangenispopulatie;
Indicator 16.3.3: Per type mechanisme verschilde het percentage van de bevolking dat in de afgelopen twee jaar een geschil heeft meegemaakt en toegang heeft gekregen tot een formeel of informeel geschillenbeslechtingsmechanisme.

De eerste indicator is een basiselement om te begrijpen hoe en in welke mate de wet wordt toegepast en gehandhaafd. De melding van geweld wordt inderdaad gemeld aan de autoriteiten als de slachtoffers van het geweld kunnen vertrouwen op de actie van de staat om degenen die het geweld hebben gebruikt te straffen.

De tweede indicator laat zien hoe de rechtvaardigheid daadwerkelijk wordt toegepast en hoe de burgers kunnen worden onderworpen aan de willekeurige uitoefening van de macht; terwijl de derde zelfverklarend is.

Het verzamelen van gegevens over het bovenstaande helpt de landen en die organisaties die de ontwikkeling ondersteunen om hiaten te identificeren en de koers te bepalen.

Het lezen van de afzonderlijke doelen die het16^e doel vormen en de indicatoren met betrekking tot de rechtsstaat, maakt het gemakkelijk om op te merken dat veel van de doelen
zijn strikt gecorreleerd met het belang van ons: ten minste 16.1, 16.4 en 16.5 en, meer in het algemeen, alle.

De Europese Unie erkent ook de relevantie van de rechtsstaat door het opzetten van het Europees mechanisme voor de rechtsstaat, dat “voorziet in een proces voor een jaarlijkse dialoog tussen de Commissie, de Raad en het Europees Parlement, samen met de lidstaten en de nationale parlementen, het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden over de rechtsstaat”.

In dit verband is het zinvol te wijzen op de pijlers waarop de jaarverslagen gebaseerd zijn op de rechtsstaat. Deze indicatoren laten zien hoeveel aspecten relevant zijn om na te gaan of de rechtsstaat effectief is of niet.

Dit zijn de volgende: het rechtssysteem, het anticorruptiekader, het pluralisme van de media en andere institutionele kwesties in verband met checks and balances.

Hoe internationale samenwerking de rechtsstaat in ontwikkelingslanden kan bevorderen

Omdat de rechtsstaat een belangrijk kenmerk is voor het bereiken van de ontwikkeling, zijn er veel organisaties die op mondiaal of regionaal niveau opereren om de ontwikkelingslanden te helpen bij het bereiken van een echte rechtsstaat.

Onder hen wordt een relevante rol vervuld door IDLO en UNDP.

De eerste is een intergouvernementeel organisme. De afkorting staat voor International Development Law Organization.

IDLO is de enige wereldwijde intergouvernementele organisatie die zich uitsluitend toelegt op het bevorderen van de rechtsstaat om vrede en duurzame ontwikkeling te bevorderen.

Het is vermeldenswaard wat de rechtsstaat voor deze instelling betekent. “De rechtsstaat is een culturele en dagelijkse praktijk. Het is onlosmakelijk verbonden met gelijkheid, met toegang tot justitie en onderwijs, met toegang tot gezondheid en met de bescherming van de meest kwetsbaren. Het is cruciaal voor de levensvatbaarheid van gemeenschappen en naties, en voor het milieu dat hen ondersteunt. Gezien de titel van het tijdschrift waar dit artikel is gepubliceerd, verlicht het de samenhang tussen de rechtsstaat en de toegang tot gezondheid en bescherming van de meest kwetsbaren.

Op internationaal niveau is er ook het UNDP dat de echte effectiviteit van de rechtsstaat ondersteunt.

Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties is een internationale organisatie opgericht in 1966, op een resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in 1965 goedgekeurd.

Een van de doelstellingen van het UNDP is de versterking van de pijlers waarop de Verenigde Naties zijn gebaseerd, met inbegrip van de rechtsstaat. Naast andere taken is het UNDP het orgaan dat verantwoordelijk is voor de rapportage over de stand van uitvoering van de 16.3-doelstelling (d.w.z. de bevordering van de rechtsstaat en het waarborgen van gelijke toegang tot de rechter) overeenkomstig de doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling.

Andere organisaties, zoals het Gemenebest van Naties, promoten dezelfde waarden onder hun leden. Het is zeer interessant om de verklaring van deze instelling over de rechtsstaat en de uitbreiding daarvan te onderzoeken.

Het Gemenebest bevordert de rechtsstaat door ondersteuning te bieden aan lidstaten door middel van programma ’s voor het delen van kennis en expertise, leidend op het gebied van recht en ontwikkeling, het implementeren van de Cyberverklaring en het bevorderen van democratie.

In dit verband zij gewezen op het verband tussen de rechtsstaat en ontwikkeling. Bovendien is het zinvol om de Cyberverklaring te vermelden, waarin wordt benadrukt hoe relevant de cyberspace wordt om sociale en economische ontwikkeling te waarborgen.

3. Conclusies

Ondanks vele beginselverklaringen over de relevantie van de bescherming van de mensenrechten, de naleving van de wet en de niet-discriminerende toepassing ervan, de aanzienlijke rol die een goed functionerend rechtsstelsel speelt bij het waarborgen van de ontwikkeling, wordt de daadwerkelijke aandacht van de beleidsmakers vaak geleid door andere aspecten en prioriteiten, zodat veel van de inspanningen voor ontwikkeling vaak zeer beperkte gevolgen hebben.

Dit is niet alleen een probleem voor de ontwikkelingslanden, waar het vermogen om groei te geven aan de economie en het welzijn worden beïnvloed door het ontbreken van duidelijke regels en toepassingen, maar ook voor de landen die hogere ontwikkelingsniveaus hebben bereikt ⁶.

Het is inderdaad vermeldenswaard dat ook in de zogenaamde ontwikkelde landen de opeenvolging van verschillende regeringen in korte tijd ertoe leidt dat de maatregelen van de vorige regering op directe of indirecte wijze worden ingetrokken.

Deze veranderingen in wet- en regelgeving creëren onzekerheid over de daadwerkelijke toepassing van de wetten en over hoe deze in de toekomst zullen worden toegepast: deze feiten brengen de daadwerkelijke naleving en naleving van de wetten door de burgers in gevaar, met nadelige gevolgen voor de ontwikkeling van het land.

Het is gemakkelijk om op te merken dat de onzekerheid over de daadwerkelijke toepassing van een wet een dubbel negatief effect heeft: aan de ene kant frustreert het degenen die de wet hebben nageleefd, door een belasting te betalen of een plicht na te komen, en vervolgens te ontdekken dat wie niet heeft voldaan niet wordt gestraft, en aan de andere kant kan het een rem vormen in de naleving van de wet voor degenen die hopen op een mogelijke wijziging ervan in een korte periode.

Een eerlijke rechtsbedeling, een behoorlijke duur van de gerechtelijke procedures en de voorspelbaarheid ervan zijn andere factoren die van belang zijn voor de rechtsstaat: al deze factoren kunnen van invloed zijn op het ontwikkelingsniveau van een land en, ook in dit geval, is het triest dat veel landen – onder degenen die als ontwikkeld worden beschouwd – geen efficiënt rechtsbeheer hebben dat verlies van kansen veroorzaakt, ten goede komt aan degenen die te kwader trouw handelen en, last but not least, ruimte laat voor misbruik en corruptie.

Gezien al het bovenstaande lijkt het duidelijk waarom de rechtsstaat een van de doelen is die zijn vastgelegd in de verklaring van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 2015 om een duurzame ontwikkeling te bereiken: de onderliggende samenhang tussen de rechtsstaat en ontwikkeling.

Note

“Even if we act to erase material poverty, there is another greater task, it is to confront the poverty of satisfaction – purpose and dignity – that afflicts us all. Too much and for too long, we seemed to have surrendered personal excellence and community values in the mere accumulation of material things. Our Gross National Product, now, is over $800 billion dollars a year, but that Gross National Product – if we judge the United States of America by that – that Gross National Product counts air pollution and cigarette advertising, and ambulances to clear our highways of carnage. It counts special locks for our doors and the jails for the people who break them. It counts the destruction of the redwood and the loss of our natural wonder in chaotic sprawl. It counts napalm and counts nuclear warheads and armored cars for the police to fight the riots in our cities. It counts Whitman’s rifle and Speck’s knife, and the television programs, which glorify violence in order to sell toys to our children. Yet the gross national product does not allow for the health of our children, the quality of their education or the joy of their play. It does not include the beauty of our poetry or the strength of our marriages, the intelligence of our public debate or the integrity of our public officials. It measures neither our wit nor our courage, neither our wisdom nor our learning, neither our compassion nor our devotion to our country, it measures everything in short, except that which makes life worthwhile. And it can tell us everything about America except why we are proud that we are Americans. If this is true here at home, so it is true elsewhere in world”

In 2021, 33,308 homicides have been registered with a murder rate of 3.6 every 100,000 habitants (Reuters sourcen21 January 2021).

The Law Dictionary, powered by Black’s Law Dictionary, second edition, summarizes this concept in a sentence: “nobody is above the law”.

The High-level Meeting of the 67th Session of the General Assembly on the Rule of Law at the National and International Levels took place at the United Nations Headquarters in New York on 24 September 2012.

16.1. Significantly, reduce all forms of violence and related death rates everywhere; 16.2. End abuse, exploitation, trafficking and all forms of violence against and torture of children; 16.3. Promote the rule of law at the national and international levels and ensure equal access to justice for all; 16.4. By 2030, significantly reduce illicit financial and arms flows, strengthen the recovery and return of stolen assets and combat all forms of organized crime; 16.5. Substantially reduce corruption and bribery in all their forms; 16.6. Develop effective, accountable and transparent institutions at all levels; 16.7. Ensure responsive, inclusive, participatory and representative decision-making at all levels; 16.8 Broaden and strengthen the participation of developing countries in the institutions of global governance; 16.9 By 2030, provide legal identity for all, including birth registration; 16.10 Ensure public access to information and protect fundamental freedoms, in accordance with national legislation and international agreements; 16.A Strengthen relevant national institutions, including through international cooperation, for building capacity at all levels, in particular in developing countries, to prevent violence and combat terrorism and crime; 16.B Promote and enforce non-discriminatory laws and policies for sustainable development.

This consideration is confirmed by the fact that the European Union monitors the effectiveness of the Rule of Law in its Member States that are all developed countries.

Meest gelezen

IN DIT NUMMER

Global Health and the Challenges of Prevention – From EU to UN Emergency Preparedness Mechanisms

Voorstel voor een multidisciplinair geïntegreerd dienstenmodel voor het overnemen van vrouwelijke slachtoffers van vrouwelijke genitale verminking

Relatie tussen klimaatverandering, voedselzekerheid en voedselbeleid in Kenia

Digitale transformatie, wereldwijde communicatie en waardegeneratie

Hoe dicht zijn we bij het wegnemen van taalbarrières in de gezondheidszorg