Zoals we ons al bewust zijn – of we kunnen definitief beoordelen op onze dagelijkse ervaring – dat de Covid-19-pandemie onze perceptie heeft veranderd dat we al hebben nagedacht over het onderwerp “noodgeval”, “gezondheid”, “wereldwijd” en “virus”; en van beide kanten, persoonlijk en collectief. De Covid-19-pandemie heeft de “impuls” gegeven voor een Europese strategie om zich beter voor te bereiden op en te reageren op verschillende gezondheidscrises. Om de voorzitter van de Europese Commissie, von der Leyen, te citeren, toen Covid-19 in maart 2020 Europa trof, “keken te veel [EU-lidstaten] aanvankelijk naar zichzelf […], te veel gaven aanvankelijk een ‘alleen voor mij’ -antwoord”. Om in de toekomst beter voorbereid te zijn, heeft de Europese Commissie ambitieuze plannen gepresenteerd voor een Europese gezondheidsunie, om de gezondheid van EU-burgers te beschermen en te reageren op grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen.
Nu we duidelijk kunnen erkennen en het erover eens zijn dat Covid-19 niet de laatste noodsituatie op het gebied van de volksgezondheid zal zijn waarmee we te maken zullen krijgen Op basis van deze beoordeling moet Europa beter voorbereid zijn om gezamenlijk te anticiperen op en het hoofd te bieden aan de aanhoudende en toenemende risico ‘s, niet alleen van pandemieën, maar ook van door de mens veroorzaakte bedreigingen zoals bioterrorisme of chemische macro-incidenten. Zeker, elke gemeenschap, van welk niveau of dimensie dan ook, moet mogelijk een nieuw responsmechanisme voorbereiden om ondenkbare of onvoorstelbare bedreigingen en gevaren het hoofd te kunnen bieden die de EU-levenswijze kunnen kraken of zelfs kunnen verzwakken.
De beste hoop om toekomstige gezondheidscrises het hoofd te bieden, is te anticiperen en zich voor te bereiden voordat er enig gevaar kan ontstaan.
De nieuwe Health Emergency Preparedness and Response Authority (HERA 1) is een nieuw panel dat wordt opgericht om Europa beter in staat te stellen grensoverschrijdende gezondheidscrises te voorkomen, op te sporen en er snel op te reageren, door te zorgen voor de ontwikkeling, productie, inkoop en eerlijke verdeling van belangrijke medische tegenmaatregelen 2.
De kernmissie van HERA zal zijn:
– versterking van de coördinatie van de gezondheidsveiligheid binnen de Unie tijdens de paraatheids- en crisisreactietijden, en het samenbrengen van de lidstaten, de industrie en de relevante belanghebbenden in een gezamenlijke inspanning;
– potentiële kwetsbaarheden en strategische afhankelijkheden binnen de Unie in verband met de ontwikkeling, productie, aanbesteding, voorraadvorming en distributie van medische tegenmaatregelen te identificeren en aan te pakken;
– bijdragen tot de versterking van de mondiale paraatheids- en responsarchitectuur voor noodsituaties op gezondheidsgebied.
HERA zal binnen de Commissie worden opgericht als een gedeelde bron voor zowel de lidstaten als de EU. De oprichting van HERA binnen de Commissie zal zorgen voor een snelle operationalisering tegen begin 2022, flexibiliteit in de organisatie en de mobilisatie van de bestaande bevoegdheden, instrumenten en programma ’s van de Commissie. HERA is gedefinieerd als een “belangrijke pijler van de Europese Gezondheidsunie” 3 , zoals aangekondigd door voorzitter von der Leyen in haar toespraak over de Staat van de Unie in 2021 “en zal een leemte opvullen in de reactie en paraatheid van de EU op noodsituaties op het gebied van gezondheid”. De Health Union 4 wordt gefinancierd met een aanzienlijke 5,1 miljard euro over een periode van zeven jaar (2021-2027), een totaal dat tien keer groter is dan het vorige gezondheidsbudget. De voorstellen omvatten de verlenging van de mandaten van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA 5) en het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC 6) en de herziening van de verordening inzake ernstige grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen. De EU Health Emergency Preparedness and Response Authority (HERA) werd ook aangekondigd als onderdeel van dit pakket – omlijst door president Ursula von der Leyen als een autoriteit die moet worden gemodelleerd naar de Amerikaanse Biomedical Advanced Research and Development Authority,BARDA7.
Op basis van een interessante evaluatiestudie naar het effectieve vermogen van de EHRA om realistisch te voldoen aan de behoeften van getroffen gemeenschappen tijdens een noodsituatie gezondheidscrisis door de Federatie van Europese Academies van Geneeskunde, (FEAM 8), kunnen we proberen de volgende hoofdpunten samen te vatten die de rol en taak van HERA zouden kunnen definiëren:
- HERA moet gefocust zijn, maar tegelijkertijd flexibel genoeg zijn om resultaten te leveren, geloofwaardigheid, doeltreffendheid op te bouwen en rekening te houden met de implicaties en risico ’s op lange termijn Op korte termijn moet HERA proberen de lacunes op Europees niveau met betrekking tot medische tegenmaatregelen voor paraatheid en respons bij pandemieën in detail te begrijpen en te verhelpen. HERA moet ervoor zorgen dat deze toegankelijk zijn voor lage- en middeninkomenslanden. Tegelijkertijd moet het realistisch zijn over wat het met de beperkte beschikbare middelen kan bereiken.
- HERA ’s structuur, opdracht en financiering moeten ambitieus en flexibel genoeg zijn om te reageren in scenario’ s die verschillen van de Covid-19-context.
- Op middellange tot lange termijn moet de Commissie alle grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen waarmee Europese burgers worden geconfronteerd, analyseren en HERA een grotere ambitieuze rol voorstellen. Activiteiten die HERA in de toekomst nastreeft, moeten worden gedefinieerd na een diepgaande gap-analyse.
- De oprichting van HERA is een kans om het Europese biomedische landschap voor onderzoek en ontwikkeling te harmoniseren met het oog op paraatheid voor pandemieën en snelle responscapaciteit.
- HERA moet het end-to-end-toezicht op O&O-inspanningen in de hele EU tijdens gezondheidscrises formaliseren en coördineren.
- HERA moet deskundigheid en middelen behouden in crisissituaties. HERA moet een One Health-aanpak inbedden.
- HERA moet samenwerken om voort te bouwen op sterke punten in het gezondheids- en onderzoekssysteem van de EU.
- HERA moet nauw samenwerken met andere EU-instellingen (waaronder Europese agentschappen op het gebied van gezondheid), initiatieven en programma ’s om bestaande activiteiten mogelijk te maken en uit te breiden in plaats van er afbreuk aan te doen.
- HERA moet nauw samenwerken met de lidstaten om legitimiteit en vertrouwen op te bouwen en nationale deskundigheid te integreren en te delen.
- HERA moet relaties opbouwen en onderhouden tussen crises, zodat zij in noodgevallen snel kan reageren in samenwerking met vertrouwde partners.
- HERA moet prioriteit geven aan het opbouwen van sterke relaties met de industrie.
- HERA moet een breed draagvlak opbouwen om effectief te zijn en vertrouwen te winnen.
- HERA moet mondiaal zijn in haar benadering van gezondheidsbedreigingen om Europese waarden te weerspiegelen, door samenwerking en toegang in haar werk te verankeren.
- HERA moet een wereldwijde aanpak hanteren voor paraatheid bij noodsituaties en snelle responscapaciteit.
- HERA moet bij haar financiering en activiteiten prioriteit geven aan gelijke toegang.
Internationale context
1.1 Universal Health Cover-leeftijd (UHC)
Universal Health Coverage (UHC) 9 betekent dat alle individuen en gemeenschappen de gezondheidsdiensten ontvangen die ze nodig hebben zonder financiële problemen te lijden. Het omvat het volledige spectrum van essentiële, hoogwaardige gezondheidsdiensten, van gezondheidsbevordering tot preventie, behandeling, revalidatie en palliatieve zorg gedurende de volledige levensloop.
– De levering van deze diensten vereist voldoende personeel van geschoolde en competente gezondheids- en zorgwerkers met een optimale vaardighedenmix op faciliteits-, outreach- en gemeenschapsniveau, die eerlijk verdeeld zijn, adequaat worden ondersteund en genieten van de-cent werkomstandigheden. De UHC-strategieën moeten iedereen in staat stellen toegang te krijgen tot de diensten die de belangrijkste oorzaken van ziekte en dood aanpakken en ervoor zorgen dat de kwaliteit van die diensten goed genoeg is om de gezondheid van de mensen die ze ontvangen te verbeteren.
Deze uitdagingen zijn net zo relevant in lage- en middeninkomenslanden, zodat het uitbreiden van de dekking zich ook vertaalt in betere gezondheidsresultaten voor iedereen.
Mensen beschermen tegen de financiële gevolgen van het betalen voor gezondheidsdiensten uit eigen zak vermindert het risico dat mensen in armoede worden geduwd omdat onverwachte ziekte vereist dat ze hun spaargeld gebruiken, activa verkopen of lenen – waardoor hun toekomst en vaak die van hun kinderen worden vernietigd|||UNTRANSLATED_CONTENT_START|||10.|||UNTRANSLATED_CONTENT_END|||
1.2 Hoe kunnen landen vooruitgang boeken in de richting van UHC?
Veel landen boeken al aanzienlijke vooruitgang in de richting van UHC, hoewel de Covid-19-pandemie overal van invloed was op de beschikbaarheid van gezondheidsstelsels om ongestoorde gezondheidsdiensten te bieden.
Alle landen kunnen actie ondernemen om ondanks de tegenslagen van de Covid-19-pandemie sneller naar UHC te gaan of om de winst die ze al hebben geboekt te behouden. In landen waar gezondheidsdiensten van oudsher toegankelijk en betaalbaar zijn, vinden overheden het steeds moeilijker om in te spelen op de gezondheidsbehoeften van de bevolking en de stijgende kosten van gezondheidsdiensten.
De Covid-19-pandemie heeft de onschatbare rol van het gezondheids- en zorgpersoneel en het belang van uitbreiding van investeringen op dit gebied dramatisch aangetoond.
Om te voldoen aan de vereisten voor gezondheidswerkers van de SDG ’s en UHC-doelstellingen, zijn tegen 2030 meer dan 18 miljoen extra gezondheidswerkers nodig. Lacunes in het aanbod van en de vraag naar gezondheidswerkers zijn geconcentreerd in landen met lage en lagere middeninkomens. De groeiende vraag naar gezondheidswerkers zal naar verwachting tegen 2030 naar schatting 40 miljoen banen in de gezondheidssector aan de wereldeconomie toevoegen.
– Er zijn investeringen nodig van zowel de publieke als de private sector in onderwijs voor gezondheidswerkers, evenals in het creëren en vervullen van gefinancierde functies in de gezondheidssector en de gezondheidseconomie. De Covid-19-pandemie, die aanvankelijk de gezondheidswerkers onevenredig heeft getroffen, heeft de noodzaak benadrukt om gezondheids- en zorgwerkers te beschermen, prioriteit te geven aan investeringen in hun onderwijs en werk, en partnerschappen aan te wenden om hen fatsoenlijke arbeidsomstandigheden te bieden.
UHC richt zich niet alleen op welke diensten worden gedekt, maar ook hoe ze worden gefinancierd, beheerd en geleverd.
Er is een fundamentele verschuiving in de dienstverlening nodig, zodat diensten worden geïntegreerd en gericht zijn op de behoeften van mensen en gemeenschappen.
Dit omvat het heroriënteren van gezondheidsdiensten om ervoor te zorgen dat zorg wordt verleend in de meest geschikte omgeving, met de juiste balans tussen zorg en intramurale zorg en het versterken van de coördinatie van zorg.
Om SDG-doelstelling 3.8 van universele gezondheidsdekking voor iedereen tegen 2030 te bereiken, moeten tussen 2015 en 2030 ten minste 1 miljard meer mensen toegang hebben tot essentiële gezondheidsdiensten.
De inspanningen van UHC zijn gericht op het creëren van een universele toegang tot een sterk en veerkrachtig mensgericht gezondheidssysteem met primaire zorg als basis. Community-based services, gezondheidsbevordering en ziektepreventie zijn belangrijke componenten, evenals immunisatie, wat een sterk platform vormt voor eerstelijnszorg waarop UHC moet worden gebouwd.
1.3 Kan UHC worden gemeten?
Het antwoord is JA, de monitoring van de voortgang naar UHC moet zich richten op 2 dingen:
– Het aandeel van een bevolking dat toegang heeft tot essentiële kwaliteitsgezondheidsdiensten (SDG 3.8.1).
– Het deel van de bevolking dat een groot deel van het gezinsinkomen uitgeeft aan gezondheid (SDG 3.8.2).
Het meten van eigen vermogen is ook van cruciaal belang om te begrijpen wie achterblijft, waar en waarom. Samen met de Wereldbank, DIE ZICH heeft ontwikkeld
een kader om de voortgang van UHC te meten en te volgen door toezicht te houden op beide categorieën, rekening houdend met zowel het algemene niveau als de mate waarin UHC billijk is, door alle mensen binnen een bevolking, zoals armen of mensen die in afgelegen plattelandsgebieden wonen, dekking en financiële bescherming te bieden.
OESO-perspectief over wereldwijde gezondheid en de impact ervan op nationaal niveau
Volgens het laatste OESO-rapport “Gezond voor iedereen?”11 is een goede gezondheid een belangrijk onderdeel voor het welzijn van een bevolking. Welzijn betekent niet noodzakelijkerwijs dat je niet alleen medisch ziek bent, maar ook dat je het individu in een holistische benadering beschouwt: “de invloed op sociale, onderwijs- en arbeidsmarktresultaten – in goede of slechte gezondheid zijn, heeft ook bredere implicaties voor de kansen van mensen om een bevredigende en productieve levensoutput te leiden”.
Ongelijkheden in de toegang tot de gezondheidszorg creëren een enorme impact op de levens- en arbeidsomstandigheden en op de gedragsaspecten op12 alle niveaus en in een groot deel van de wereld, met name in het kader van de zuid-zuidsamenwerking.
Een algemeen overzicht daarvan is te vinden in de OESO Health Database, de meest uitgebreide bron van vergelijkbare statistieken over gezondheids- en gezondheidssystemen in OESO-landen.
Het is een essentieel instrument om vergelijkende analyses uit te voeren en lering te trekken uit internationale vergelijkingen van diverse gezondheidsstelsels 13.