De Nexus tussen zorguitgaven en economische groei in Kenia

1. Inleiding
De relatie tussen zorguitgaven en economische groei is een cruciale factor in het bereiken van duurzame economische ontwikkeling in Kenia. Deze basis is gebaseerd op Nobelprijswinnaar, Amartya Sen ’s werk “Development as Freedom”, waarin hij het belang benadrukt van investeren in menselijke capaciteiten, inclusief gezondheidszorg, om duurzame ontwikkeling te bereiken, en op zijn beurt voedt economische groei zich terug in het verbeteren van de algemene levensstandaard, zoals grotere kansen voor mensen om gezonder te worden, beter te eten en langer te leven¹ Kenia staat voor aanzienlijke uitdagingen om de uitgaven voor gezondheidszorg in evenwicht te brengen met de economische groei². Het gezondheidssysteem is ondergefinancierd, met een gezondheidsuitgaven voor de bevolking van slechts 3% van het bruto binnenlands product (bbp), wat lager is dan het Afrikaanse gemiddelde van 4,8%³. Eerdere studies over de impact van gezondheidszorguitgaven op de economische groei in Kenia hebben gemengde resultaten opgeleverd, waarbij sommige studies een positief verband vonden tussen gezondheidszorguitgaven en economische groei, terwijl andere onbeduidende effecten rapporteerden ⁴. De positieve relatie wordt bijvoorbeeld opgemerkt door R. Kwak (2009) studie, waar hij vond dat zorguitgaven resulteren in een positieve economische groei⁵. K.O Kimanzi (2022) stelt dat de gezondheidsuitgaven van de overheid een belangrijke rol spelen in de groei van de economieën met meer dan 30%, ongeacht het inkomensniveau van elk land⁶. De waarheidsgetrouwheid
van deze bevindingen zijn duidelijk Kenia en Botswana in 1960, toen beide staten een vergelijkbaar inkomen per hoofd van de bevolking hadden en ongeveer 9% van hun BBP aan gezondheid en onderwijs besteedden in de komende drie decennia, maar in 1990 was Kenia slechts 1,6% per jaar gegroeid, terwijl Botswana jaarlijks met 6,5% groeide – toegeschreven aan Botswana dat vijf keer zoveel uitgeeft als Kenia aan gezondheid en onderwijs|||UNTRANSLATED_CONTENT_START|||⁷.|||UNTRANSLATED_CONTENT_END||| Dit onderzoeksartikel heeft tot doel de ingewikkelde relatie tussen uitgaven voor gezondheidszorg en economische groei in Kenia te onderzoeken en empirisch bewijs te leveren dat specifiek is voor de Keniaanse context. Het belang van een robuust gezondheidszorgsysteem bij het bevorderen van economische ontwikkeling wordt algemeen erkend en deze studie probeert inzicht te geven in de potentiële impact van investeringen in de gezondheidszorg op de economische ontwikkeling van het land. Dit onderzoeksartikel is bedoeld om bij te dragen aan het voortdurende discours over het belang van investeringen in de gezondheidszorg bij het stimuleren van de economische groei in Kenia door een uitgebreide analyse te geven van de relatie tussen de uitgaven voor gezondheidszorg en de economische groei in het land. De analyse zal zich richten op trends in zorguitgaven, de efficiëntie van zorguitgaven en de daaropvolgende impact op economische indicatoren. De bevindingen van dit onderzoek hebben belangrijke implicaties voor beleidsmakers en belanghebbenden die betrokken zijn bij het vormgeven van het economische en gezondheidszorgbeleid van Kenia. Door de relatie tussen zorguitgaven en economische groei in Kenia te onderzoeken, wil dit onderzoeksartikel inzicht geven in de potentiële impact van investeringen in de gezondheidszorg op de economische ontwikkeling van het land. De studie zal bijdragen aan de bestaande literatuur over dit belangrijke onderwerp, een dieper inzicht bieden in de dynamiek van investeringen in de gezondheidszorg in de Keniaanse context en aanbevelingen doen aan beleidsmakers en belanghebbenden om de impact van zorguitgaven op de economische groei te vergroten.

2. Trends en effectiviteit van zorguitgaven
De trends en de doeltreffendheid van de uitgaven voor gezondheidszorg zijn cruciale factoren voor het begrijpen van de relatie tussen de uitgaven voor gezondheidszorg en de economische groei in Kenia. De trend van de uitgaven voor gezondheidszorg in Kenia wordt gekenmerkt door een geleidelijke stijging in de afgelopen jaren, tot 346 miljard Keniaanse shilling (KSh) in het boekjaar (FY) 2015/16, een stijging van 27,7% ten opzichte van KSh 271 miljard in het boekjaar 2012/13⁸. Bovendien zijn de uitgaven per hoofd van de bevolking in de Amerikaanse dollar (USD) gestegen van KSh 6.602 (USD 77,4) in boekjaar 2012/2013 tot KSh 7.822 (USD 78,6) in boekjaar 2015/16 als gevolg van de verzwakking van de Keniaanse Shilling⁹. De gezondheidszorguitgaven in Kenia zullen naar verwachting 4,24% van het bbp bedragen in 2023, met gezondheidszorguitgaven per hoofd van de bevolking die naar verwachting € 4,39 miljard euro zullen bedragen in 2023¹⁰. Ondanks de stijging van de uitgaven voor gezondheidszorg blijft het Keniaanse gezondheidssysteem ondergefinancierd, met een gezondheidsuitgaven voor de bevolking van slechts 3% van het bbp, lager dan het Afrikaanse gemiddelde van 4,8%¹¹. Dit lage niveau van zorguitgaven heeft bijgedragen aan belangrijke gezondheidsindicatoren die de groei belemmeren, zoals:

1. Een hoog moedersterftecijfer¹² als gevolg van ontoereikende investeringen in de gezondheidszorg die leiden tot de dood van vrouwen, waardoor de productiviteit afneemt en de economie verder negatief wordt beïnvloed ¹³. Bijgevolg kan dit hoge percentage leiden tot hogere zorgkosten, omdat vrouwen mogelijk extra medische zorg en ondersteuning nodig hebben als gevolg van complicaties van zwangerschap en bevalling¹⁴.
2. De last van niet-overdraagbare ziekten (NCD ‘s)¹⁵ zoals diabetes en kanker, die een veel voorkomende oorzaak zijn van overlijden en invaliditeit in Kenia. NCD ’s kunnen een verhoogde vraag naar gezondheidsdiensten veroorzaken, wat leidt tot hoge behandelingskosten en druk voor hogere uitgaven voor de volksgezondheid ¹⁶. Deze ziekten kunnen ook leiden tot productiviteitsverlies door voortijdige sterfte, vroegtijdige uittredingen van de beroepsbevolking, ziekteverzuim en werk met verlaagde capaciteit¹⁷. De economische impact van niet-overdraagbare ziekten op de gezondheidszorgbudgetten en het nationaal inkomen is aanzienlijk, waarbij de aan niet-overdraagbare ziekten gerelateerde gezondheidskosten variëren tussen landen, regio ’s en volgens het type niet-overdraagbare ziekten¹⁸. Huishoudens met niet-overdraagbare ziekten in landen met lagere middeninkomens (LMIC ‘s) geven meer uit aan gezondheidszorg en lopen een groter risico op catastrofale uitgaven en verarming¹⁹.

Eerdere studies hebben aangetoond dat uitgaven aan gezondheidszorg een positieve invloed kunnen hebben op de economische groei in Kenia²⁰. De doeltreffendheid van de uitgaven voor gezondheidszorg in Kenia is echter in twijfel getrokken, met bezorgdheid over de efficiëntie van de uitgaven voor gezondheidszorg en de toewijzing van middelen²¹. De Keniaanse overheid heeft inspanningen geleverd om de efficiëntie van de uitgaven voor gezondheidszorg te verbeteren, zoals het implementeren van program-based budgeting (PBB) en het vergroten van het gebruik van technologie in de gezondheidszorg²².

3. Effect op economische in-dicatoren
De impact van zorguitgaven op de economische groei in Kenia is complex en veelzijdig, waarbij verschillende economische indicatoren worden beïnvloed door investeringen in de gezondheidszorg. Bedenk dat de bovengenoemde studies hebben aangetoond dat uitgaven voor gezondheidszorg een positieve impact kunnen hebben op de economische groei in Kenia²³. De doeltreffendheid van de uitgaven voor gezondheidszorg in Kenia is echter in twijfel getrokken, met bezorgdheid over de efficiëntie van de uitgaven voor gezondheidszorg en de toewijzing van middelen²⁴.
De impact van gezondheidszorguitgaven op economische indicatoren in Kenia is van cruciaal belang voor beleidsmakers en belanghebbenden die betrokken zijn bij het vormgeven van het economische en gezondheidszorgbeleid van het land. Hieronder staan enkele voorbeelden van de impact van gezondheidsuitgaven op economische indicatoren in Kenia:

1. Uit het onderzoek van K.O Kimanzi (2022) naar de relatie tussen de gezondheidsuitgaven van de overheid en de economische groei in Kenia bleek dat de gezondheidsuitgaven van de overheid de veranderingen in de economische groei gedeeltelijk verklaren ²⁵. De studie schatte de impact van de gezondheidsuitgaven van de overheid op de economische groei en vond een positieve en significante relatie tussen de twee²⁶.
2. De studie van M. Nyamwange (2012) beveelt aan dat de overheid efficiënt een aanzienlijk bedrag aan begrotingsmiddelen toewijst aan de gezondheidssector, aangezien gezondheidsuitgaven een aanzienlijke hoeveelheid economische groei vereisen ²⁷.

Beleidsimplicaties
Uit de bovenstaande paragrafen dragen ontoereikende uitgaven voor gezondheidszorg in Kenia bij aan de trage economische groei, waardoor er behoefte is aan maatregelen om de uitgaven voor gezondheidszorg te verbeteren ²⁸. Beleid speelt een cruciale rol in de zorguitgaven voor economische groei in Kenia. Het beleid is gericht op het verhogen van de budgettaire toewijzing aan de gezondheidssector, het verbeteren van de dienstverlening en het verbeteren van de gezondheidsresultaten, die essentieel zijn voor de economische groei en ontwikkeling in Kenia. De uitdagingen en kansen voor toekomstige uitgaven aan gezondheid in Kenia, zoals benadrukt in de 2022 World Bank Kenya Public Expenditure Review, onderstrepen de noodzaak van een efficiënte toewijzing van begrotingsmiddelen aan de gezondheidssector, aangezien gezondheidsuitgaven een aanzienlijke hoeveelheid economische groei vereisen, een prestatie die alleen kan worden bereikt door effectief beleid²⁹. De verbetering van de gezondheidssector in Kenia is cruciaal om de grote sociaaleconomische en gezondheidsuitdagingen van het land aan te pakken. De hoge prioriteit van de overheid voor de verbetering van de gezondheidssector, zoals blijkt uit de onafhankelijkheid van het land, weerspiegelt de voortdurende inspanningen om het gezondheidsstelsel en de impact ervan op de economie te verbeteren ³⁰. De 2022 World Bank Kenya Public Expenditure Review biedt verder de volgende belangrijke beleidsaanbevelingen voor het verbeteren van de uitgaven voor gezondheidszorg, in overeenstemming met de bevindingen van deze studie: Blijf de uitgaven aan sociale sectoren, waaronder de gezondheidszorg, beschermen in de context van krappe fiscale omstandigheden en verhoogde middelen op de middellange en lange termijn naarmate de economie groeit³¹. Pak inefficiënties binnen de gezondheidssector aan en verhoog de prijs-kwaliteitverhouding van overheidsuitgaven door prioriteit te geven aan kwalitatieve eerstelijnsgezondheidszorg boven zeer gespecialiseerde gezondheidsdiensten op ziekenhuisniveau, en verminder inputgerelateerde inefficiënties, zoals competenties op het gebied van human resources, medische apparatuur en medische benodigdheden³². Versterk systemen voor het beheer van gezondheidsmiddelen, pak uitdagingen aan met betrekking tot menselijke motivatie en retentie van gezondheidsmiddelen en verhoog de vaardigheden en capaciteiten van gezondheidsmiddelen door competentiegerichte trainingsmodellen, professionele ontwikkeling en adequate medische benodigdheden en apparatuur³³. Blijf prioriteit geven aan investeringen in achtergestelde geografische gebieden en bevolkingsgroepen om sociaaleconomische ongelijkheden te verkleinen. Gegevens verzamelen en monitoren die zijn uitgesplitst naar sociaaleconomische kenmerken om ongelijkheden in de toegang tot en het gebruik van hoogwaardige gezondheidszorg en gezondheidsresultaten beter aan te pakken ³⁴.
Implementeer strategieën om de uitvoering van de begroting, de absorptie van het ontwikkelingsbudget en de uitbetaling van middelen te verbeteren ³⁵.

5 Conclusie
De trends in de gezondheidszorguitgaven in Kenia zijn de afgelopen jaren geleidelijk toegenomen, maar het gezondheidssysteem blijft ondergefinancierd, met een gezondheidsuitgaven voor de bevolking lager dan het Afrikaanse gemiddelde. Dit heeft geleid tot aanzienlijke gezondheidsuitdagingen, zoals hoge moedersterftecijfers en de last van niet-overdraagbare ziekten (NCD ‘s), die zowel de gezondheid van de bevolking als de economische productiviteit van het land beïnvloeden. Hoewel eerdere studies een positieve relatie hebben aangetoond tussen de uitgaven voor gezondheidszorg en de economische groei in Kenia, blijven er zorgen bestaan over de efficiëntie van de uitgaven en de toewijzing van middelen.
In essentie is de nexus tussen zorguitgaven en economische groei in Kenia veelzijdig en vereist een holistische aanpak. De bevindingen van dit onderzoek hebben belangrijke implicaties voor beleidsmakers en belanghebbenden die betrokken zijn bij het vormgeven van het economische en gezondheidszorgbeleid van Kenia. Aangezien Kenia streeft naar duurzame economische ontwikkeling, is een gezamenlijke inspanning om de uitgaven voor gezondheidszorg te optimaliseren, inefficiënties aan te pakken en prioriteit te geven aan gezondheidsresultaten absoluut noodzakelijk. Het pad voorwaarts omvat het implementeren van evidence-based beleid dat investeringen in de gezondheidszorg afstemt op bredere economische ontwikkelingsdoelen, waardoor een gezonder, productiever en economisch levendiger Kenia wordt gecreëerd ³⁶.